EPO (erytropoetyna) – co to jest, badanie, normy

Erytropoetyna EPO to hormon produkowany przez nerki. Z tego względu badanie poziomu erytropoetyny jest zalecane w przypadkach diagnozowania chorób nerek oraz krwi. Zwiększone stężenie hemoglobiny jest obserwowane u sportowców wytrzymałościowych, zwłaszcza trenujących w warunkach wysokogórskich. Samo EPO jest natomiast wykorzystywane zarówno w medycynie, jak i w sporcie w formie dopingu. Pomimo faktu, że substancja jest zakazana wielu sportowców chętnie po nią sięga. Przyjrzyjmy się zatem czym dokładnie jest erytropoetyna EPO, jakie są jej właściwości oraz normy. W jakich przypadkach jej stosowanie może być pomocne, oraz jakie skutki uboczne może wywołać podawana w formie dopingu.

Wysoki poziom erytropoetyny powoduje zwiększenie ogólnej ilości erytrocytów, a w efekcie mocno poprawia wydolność. Dobrze wytrenowany organizm sam podnosi poziom EPO. W wielu przypadkach może okazać się jednak potrzebna ingerencja medyczna. Zwłaszcza w leczeniu niedokrwistości. Lek podaje się w formie iniekcji, głównie u pacjentów chorujących na niewydolność nerek.

Erytropoetyna (EPO) – co to jest?

EPO, czyli erytropoetyna jest glikoproteinowym hormonem peptydowym. Jej zadaniem w organizmie jest stymulacja erytropoezy. Proces ten polega na tworzeniu się nowych erytrocytów. Jest on niezmiernie ważny z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz dotlenienia tkanek. Erytrocyty są odpowiedzialne za transport tlenu do komórek ciała.

Sam hormon jest produkowany przez nerki oraz w obrębie wątroby. Wydalany natomiast wraz z moczem, potrafi pobudzać szpik kostny do produkcji czerwonych krwinek. Na proces syntezowania EPO przez organizm wpływa poziom dotlenienia, a także hormony tarczycy.

W naturalnych warunkach stężenie EPO we krwi jest stosunkowo niskie, niezależnie od płci. Najwyższy jego poziom notuje się w trakcie nocnego odpoczynku.

Nieprawidłowe ilości erytropoetyny obniżają produkcję erytrocytów, co za tym idzie w organizmie może dojść do wystąpienia anemii.

Jak działa erytropoetyna?

Erytropoetyna EPO działa poprzez wpływ na wytwarzanie czerwonych krwinek oraz płytek krwi. Jej zadaniem jest pobudzanie dojrzewania i wzrostu oraz mnożenia się erytrocytów w szpiku kostnym.

EPO wpływa na proces przyswajania żelaza, chociaż odbywa się to pośrednio. Ma również znaczenie w kontekście zwiększenia stężenia hemoglobiny. Syntetyczny hormon powstaje na skutek rekombinowania DNA ludzkiej erytropoetyny, czyli dzięki inżynierii genetycznej.

Stosowanie EPO a doping w sporcie

Do stosowania erytropoetyny w sporcie przyczynia się chęć bycia najlepszym. Wielu sportowców decyduje się na treningi, które odbywają się na dużych wysokościach w celu zwiększenia ilości czerwonych krwinek w organizmie. Przekłada się to na lepszy transport tlenu do mięśni w trakcie wysiłku. Większa ilość tlenu to z kolei:

• większa wydolność;
• wolniejsze męczenie się;
• lepsze odżywienie mięśni.

Część z nich decyduje się jednak na zastosowanie dopingu w formie syntetycznej erytropoetyny. Wiąże się to oczywiście z możliwością wykrycia dopingu przez badanie, a także konsekwencjami zdrowotnymi.

Może zainteresuje Cię także: Wstęp do sterydów anabolicznych – przegląd środków

Erytropoetyna EPO – jak wpływa na transport tlenu?

EPO pozwala na zwiększenie ilości erytrocytów w organizmie, to przekłada się z kolei na wyższy poziom hemoglobiny. Hemoglobina potrafi w sposób nietrwały wiązać się z cząsteczkami tlenu tworząc oksyhemoglobinę. Po dostarczeniu niezbędnego dla prawidłowej pracy komórek tlenu odbiera od nich powstały na skutek procesu oddychania komórkowego dwutlenek węgla.

Niskie stężenie erytropoetyny EPO sprawia, że zawodnicy szybciej się męczą, wyższe sprawia, że mogą osiągać lepsze wyniki sportowe w dyscyplinach wytrzymałościowych takich jak:

• pływanie;
• biegi;
• kolarstwo;
• triathlony;
• piłka nożna.

Zestaw dla Biegacza

• przedtreningówka Trec ENDURANCE Full Speed 240g
• kreatyna Trec ENDURANCE Creatine Sport 300g
• kolagen na stawy Formotiva Collagen 120kaps.
• Trec ENDURANCE Bidon Gratis

EPO w sportach wytrzymałościowych

EPO jest jednym z częściej stosowanych form dopingu w sportach wytrzymałościowych. Należy jednak wiedzieć, że zbyt duże stężenie EPO w organizmie może prowadzić do licznych problemów:

• powstania zakrzepów wewnątrz naczyniowych;
• wywoływać nadciśnienie tętnicze;
• odwodnienia;
• ataków serca;
• udarów mózgu.

Sprawdź także: Skutki uboczne stosowania sterydów

Niewiele się o tym mówi, lecz stosowanie tego środka może przyczyniać się do nagłych zgonów młodych sportowców dyscyplin wytrzymałościowych.

Skorzystaj z planu treningowego dopasowanego bezpośrednio do Ciebie i uzyskaj możliwość nielimitowanego kontaktu z trenerem personalnym.

Erytropoetyna – kiedy wykonać badanie?

Badanie wykorzystywane jest najczęściej w różnicowaniu przyczyn niedokrwistości. Również nadkrwistości, a także w procesie monitorowania leczenia nowotworów, chorób nerek oraz wątroby i szpiku kostnego.

Często badania poziomu erytropoetyny wykorzystywane są na potrzeby medycyny sportowej oraz jako forma testów antydopingowych.

Samo badanie ze względu na wahania dobowe stężenia erytropoetyny zaleca się wykonać w godzinach przedpołudniowych. Pobranie krwi najlepiej jednak wykonać w godzinach porannych będąc na czczo. Koszt takiego badania wykonywanego prywatnie oscyluje w granicach 80-90zł.

Erytropoetyna – normy. Interpretacja wyników badania

Norma poziomu erytropoetyny EPO w organizmie zdrowego, dorosłego człowieka oscyluje w granicach 4,3–29IU/L.

Warto jednak nadmienić, że referencyjne normy mogą ulegać niewielkim wahaniom w zależności od placówki, które biorą pod uwagę płeć, wiek oraz stan fizjologiczny pacjentów. Interpretacji wyników powinien dokonać lekarz. U sportowców wyniki mogą odbiegać od normy.

Może zainteresuje Cię także: Ferrytyna – co to jest, normy, badanie, niedobór

Niskie stężenie erytropoetyny

Możliwe przyczyny niskiego stężenia erytropoetyny EPO:

• niedokrwistość wynikająca z chorób nerek;
• przewlekła mocznica;
• choroby autoimmunologiczne;
• choroby rozrostowe szpiku kostnego, podczas których nerki hamują wytwarzanie EPO aby nie stymulować szpiku do pracy.

Zwiększone stężenie EPO

Zwiększone stężenie – możliwe przyczyny:

• ciąża;
• palenie;
• choroby nerek;
• wytrenowanie organizmu;
• zamieszkiwanie na terenach położonych wysoko p. p. m.;
• występowanie guzów nerek;
• zaburzenia po chemioterapii.

Erytropoetyna (EPO) – wskazania do leczenia

Erytropoetyna EPO jest podawana dzieciom po urodzeniu, zwłaszcza wcześniakom, u których zachodzi podejrzenie niedokrwistości. Lek stosuje się również u pacjentów z przewlekłymi chorobami nerek.

Jest to lek stosowany w przebiegu leczenia anemii, a także w celu poprawy codziennego funkcjonowania pacjentów onkologicznych.

Nie należy próbować przyjmować tej substancji na własną rękę bez konsultacji z lekarzem.

Czy EPO jest legalne?

Erytropoetyna EPO jako lek jest całkowicie legalną substancją powszechnie stosowaną w medycynie. Nie jest jednak legalna jako wspomaganie w osiąganiu lepszych wyników sportowych. Jej stosowanie przez sportowców uznawane jest za doping.

Artykuł ma wyłącznie charakter poglądowy i nie stanowi zachęty do stosowania produktów sterydowych. Przedstawione treści służą wyłącznie celom informacyjnym.

Podobne artykuły:

• Badania profilaktyczne a siłownia – jakie badania warto wykonać?
• Ferrytyna — co to jest, normy, badanie, niedobór
• Estrogen – co to jest, normy, badanie
• HGH (hormon wzrostu) – co to, efekty, opinie, skutki uboczne
• Szkodliwe produkty przemiany materii