Energetyki – jak przestać pić napoje energetyczne?

Napoje energetyzujące na pierwszy rzut oka mogą wydawać się idealnym i nieszkodliwym rozwiązaniem, gdy dopadnie Cię zmęczenie w ciągu dnia. Jednak w rzeczywistości już jedna puszka napoju energetycznego kryje w sobie szereg niebezpieczeństw, których należy być świadomym. Jak sobie poradzić, gdy mimo świadomości zagrożeń, odczuwasz potrzebę sięgania po napoje energetyczne? Jak przestać pić napoje energetyczne i uwolnić się od nałogu?

Czym są energetyki?

Napoje energetyczne to napoje gazowane, których wiele osób używa, by zapewnić sobie dodatkowy zastrzyk energii. Typowy napój energetyczny zawiera stymulanty takie jak kofeina, guarana, yerba mate oraz metyloksantyny. Znajdziesz tam również witaminy z grupy B, cukry dodane oraz niwelujące zmęczenie pochodne aminokwasów takie jak tauryna czy tyrozyna lub przyspieszający procesy regeneracyjne związek zwany glukuronolaktonem.

Czasem w składzie napoju energetycznego można znaleźć zioła działające energetyzująco i pobudzająco takie jak żeń-szeń, miłorząb dwuklapowy, czy modna w ostatnim czasie ashwagandha. Niestety, często skład energetyka ma dawać złudne wrażenie, że napój jest nie tylko bezpieczny, ale wręcz zdrowy, a już na pewno nieszkodliwy.

Napoje energetyzujące mają za zadanie zwiększać czujność, uwagę i koncentrację i pobudzać organizm do działania. Jednak równocześnie mogą zwiększać ciśnienie krwi, tętno i częstość oddechu, przez co dla niektórych osób mogą być naprawdę szkodliwe dla zdrowia [1].

Czym jest uzależnienie od napojów energetycznych?

Uzależnienie to stan psychiczny, który wiąże się z ciągłym pragnieniem używania substancji lub angażowania się w jakieś zachowanie, pomimo świadomości jego negatywnych konsekwencji. Dlatego ciągła potrzeba picia napojów energetycznych bez kontrolowania spożywanych ilości i częstotliwości sięgania po nie uznawana jest za uzależnienie.

Kofeina i inne stymulanty zawarte w napojach energetyzujących uaktywniają obszar nagrody w mózgu – ten sam, który reaguje na inne substancje uzależniające, takie jak narkotyki i alkohol.

Typowe objawy uzależnienia od energetyków

Początkowo możesz pić napój energetyczny tylko okazjonalnie. Jednak z czasem odczuwasz rosnącą potrzebę jego picia, a kiedy nie masz do niego dostępu, mogą pojawiać się objawy odstawienia. Należą do nich:

• objawy ze strony psychiki takie jak silna chęć wypicia napoju,
• brak kontroli nad ilością wypijanego napoju,
• bóle głowy,
• drażliwość,
• zmęczenie,
• trudności z koncentracją.

Kiedy będąc uzależnionym, próbujesz przestać pić napoje energetyczne, doświadczysz objawów odstawienia. Objawy te są podobne do objawów związanych z używaniem i odstawianiem słodyczy, alkoholu, czy innych substancji uzależniających.

Niebezpieczne interakcje energetyków z lekami

Występowanie w napojach energetycznych składników takich jak kofeina powoduje, że nie powinno się ich łączyć z niektórymi lekami. To dlatego, że substancje te mogą wywoływać interakcje ze składnikami niektórych preparatów medycznych lub wzmagać ich objawy niepożądane. Niebezpieczne może być łączenie z lekami:

• oddziałującymi na pracę serca,
• psychotropowymi oraz uspokajającymi,
• obniżającymi ciśnienie,
• obniżającymi poziom cukru we krwi,
• antybiotykami.

Co dokładnie kryje się w składzie napojów energetycznych? Które z tych składników są uzależniające?

To, co może uzależniać niektóre osoby od napojów energetycznych, to zawartość kilku potencjalnie uzależniających substancji, takich jak kofeina, a także cukier lub sztuczne słodziki.

Do typowych pozycji w składzie energetyków należą również witaminy z grupy B, które mają powodować stan ekscytacji i pobudzenia porównywalny do tego po spożyciu alkoholu.

Porady – jak przestać pić energetyki?

Odstawienie napojów energetyzujących może być trudne, ale jest możliwe. Można to zrobić na dwa sposoby: całkowicie odciąć się od źródła uzależnienia (przestać pić energetyki z dnia na dzień) lub stopniowo zmniejszać ich spożycie aż do całkowitego odstawienia. Trudność przerwania uzależnienia zależy od jego stopnia oraz silnej woli osoby uzależnionej.

Stopniowe zmniejszanie spożycia energetyków jest procesem powolnym, ale pozwala złagodzić objawy odstawienia. Z kolei natychmiastowe odstawienie daje szybsze rezultaty, ale zwykle objawy odstawienia są intensywniejsze. Odstawianie napojów tego typu potrwa od kilku do kilkunastu dni (pierwsze dni są z reguły najtrudniejsze), w czasie których warto zadbać o zdrowsze zamienniki napojów pobudzających.

Sprawdź: TOP6 suplementów na energię po bezsennej nocy

Jak radzić sobie z objawami odstawienia?

Osoby uzależnione od energetyków zazwyczaj uzależniają się od zawartej w nich kofeiny, ale także od niwelującej zmęczenie tauryny i podwyższających poziom energii substancji słodzących. Dlatego walcząc z uzależnieniem od energetyków, możesz zacząć pić napoje zawierające naturalne źródła substancji pobudzających takie jak kofeina.

Aby skutki uboczne odstawiania energetyków były łagodniejsze, możesz w zamian sięgać po kawę, czy pobudzające rodzaje herbaty, które zastąpią picie energetyków – zieloną, matcha, yerba mate czy kombucha.

Pobudzenie da Ci również naturalna guarana, czy żeń-szeń. Nie zapomnij jednak o piciu dużej ilości zwykłej wody, ponieważ energetyki odwadniają.

Zdrowymi alternatywami dla napojów energetycznych są białkowe przekąski, gorzka czekolada lub lekki trening.

Pobudź się naturalnie poprzez dobrze dobrany trening i dietę. Zaufaj specjalistom i sprawdź, jak powinien wyglądać Twój indywidualny plan dietetyczno-treningowy.

Jak napoje energetyczne wpływają na pracę mózgu, serca i zębów? Skutki picia energetyków

Badania wyraźnie wskazują, że skutki picia napojów energetycznych mogą być poważne. Uzależnienie może zwiększać ryzyko wystąpienia niektórych poważnych chorób, takich jak choroby serca, cukrzyca typu 2, choroby nerek, próchnica, czy zwiększone ryzyko zespołu metabolicznego. Innymi negatywnymi skutkami spożywania zbyt dużej ilości napojów energetycznych jest przyrost masy ciała, szczególnie jeśli chodzi o odkładanie się zbędnego tłuszczu wokół talii.

Napoje energetyczne wpływają na pracę mózgu, stymulując ośrodek nagrody. To on jest odpowiedzialny za reakcję organizmu na substancje uzależniające takie jak alkohol czy czekoladę. Niestety zbyt często pobudzany nakręca spiralę uzależnienia i nie pozwala łatwo zrezygnować z tego, co daje nam przyjemność.

Jeśli napoje energetyzujące znajdują się na stałe na liście wypijanych przez Ciebie napojów, wiedz, że ich składniki mają silny wpływ na zmiany w neurochemii w mózgu. W wyniku takich zmian dochodzi najczęściej do modyfikacji w obrębie hormonów, co z kolei jest przyczyną wielu problemów zdrowotnych takich jak bezsenność, chroniczne zmęczenie, niepokój, nadpobudliwość [2].

Bibliografia:

1. Ahmed Abdulrahman Alsunni: Energy Drink Consumption: Beneficial and Adverse Health Effects. Int J Health Sci (Qassim). 2015 Oct; 9(4): 468–474.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4682602/
2. Gareth Richards and Andrew P. Smith: A Review of Energy Drinks and Mental Health, with a Focus on Stress, Anxiety, and Depression. J Caffeine Res. 2016 Jun 1; 6(2): 49–63.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4892220/

Podobne artykuły:

• Kofeina – kiedy ją stosować i jak dawkować?
• Izotoniki – czym są napoje izotoniczne
• Żele energetyczne – co dają i kiedy je stosować?
• Kofeina, a utrata wagi – 3 powody dlaczego kofeina może pomóc w redukcji tkanki tłuszczowej
• Czy można pić napoje zero na diecie odchudzającej?