Nasze ciało ma zdolność adaptacji do każdych warunków. Z tego powodu progresja obciążenia to jeden z kluczowych czynników determinujących osiąganie efektów. Jednak cały plan progresji treningowej należy zaplanować tak, aby osiągnąć maksymalne efekty.
Jak zwiększać obciążenie treningowe?
Odpowiedź na pytanie – jak zwiększać ciężar na treningu jest uwarunkowana przede wszystkim od rodzaju ćwiczenia i naszego poziomu zaawansowania. Gdy jesteś osobą początkującą, w pierwszej kolejności powinieneś opanować poprawną technikę. Nauczyć się połączenia danych grup mięśniowych w ćwiczeniach wielostawowych. Przykładowo w przysiadzie pracują nie tylko nogi, ale też mięśnie brzucha i grzbietu.
Gdy technika będzie zadowalająca, możesz przejść do zwiększania obciążeń treningowych. Ciężar należy zwiększać stopniowo i ostrożnie. Tym bardziej, gdy celem jest kształtowanie sylwetki. Dołożenie na raz zbyt dużego obciążenia wiąże się z pogorszeniem techniki i zahamowaniem progresu.
Trening nastawiony na poprawę sylwetki i rozbudowę masy mięśniowej charakteryzuje się skupieniem na czuciu mięśniowym. Jest to umiejętność, która przychodzi wraz ze stażem treningowym. Jeżeli masz już wypracowane czucie mięśniowe i czujesz, że po dodaniu obciążenia spada jakość serii, to być może za wcześnie na zwiększenie obciążenia.
Czy warto zwiększać ciężar co serie?
W treningu siłowym można spotkać się z progresją polegającą na zwiększaniu ciężaru co serię. Taki rodzaj progresji treningowej określany jest jako trening piramidalny. Można ten system stosować okresowo i tylko w konkretnych ćwiczeniach.
W większości przypadków warto trzymać się standardowego co tygodniowego zwiększenia obciążenia. W momencie, gdy jesteś w stanie dokładać obciążenia z serii na serie, oznacza to, że pierwsze serie były zbyt lekkie. Nie dotyczy to oczywiście serii rozgrzewkowych.
Czytaj więcej: Trening piramidalny – dlaczego jest taki skuteczny?
Co ile najlepiej zmieniać obciążenie?
Najczęściej spotykanym typem progresji treningowej jest dokładanie ciężaru z treningu na trening. Jest to możliwe szczególnie na początku przygody z siłownią. Wraz ze wzrostem poziomu wytrenowania coraz trudniej o progresję liniową. Kluczowy jest wzrost objętości, więc w przypadku osób zaawansowanych, gdy utrudnione jest zwiększenie ciężaru konieczne jest:
- zwiększenie ilości treningów
- zwiększenie ilości serii
- zwiększenie gęstości treningów
Jak dobrać obciążenie? Odpowiedź na to pytanie poniekąd była udzielona w poprzednich akapitach. Natomiast opisując szczegółowo każdy przypadek, należy skupić się na osobach początkujących. Gdy zaczynasz kształtowanie sylwetki, pierwsze treningi musisz poświęcić na naukę poprawnej techniki. Ćwicz z niewielkim obciążeniem, a zwiększanie siły i tak będzie możliwe. Za duży ciężar może powodować błędy techniczne, a w najgorszym wypadku kontuzje.
Gdy Twoja technika jest już na zadowalającym poziomie to możesz przejść do ciężej wykonywanych serii danego ćwiczenia. Efektywna seria to taka, w której ostatnie powtórzenia wykonywane jest z lekkim trudem, ale dobrą techniką. Zostaw sobie około 2 powtórzenia w zapasie, a w ostatniej spróbuj zbliżyć się do upadku mięśniowego.
Ile obciążenia na początek?
Odpowiedź na to pytanie jest kwestią indywidualną, ponieważ każdy z nas różni się poziomem siły mięśniowej. Gdy zaczynasz treningi, to nie potrzebujesz wiele, aby osiągać efekty. Podstawą jest prawidłowa technika. Jeżeli ją opanujesz i stawiasz sobie za cel rozbudowę masy mięśniowej, to musisz pracować w zakresie między 8, a 15 powtórzeń.
Na początek staraj się dobrać obciążenie tak, aby ostatnie powtórzenia w serii były dla Ciebie wymagające. Zwiększenie ilości powtórzeń kosztem prawidłowej techniki jest częstym błędem osób początkujących. Na początku staraj się zostawiać około 2 powtórzenia w zapasie i sukcesywnie zwiększaj ciężar z treningu na trening.
🛒Poznaj plany dietetyczno-treningowe Budujmase.pl i zbuduj formę swoich marzeń!
Jak sprawdzić swój ciężar maksymalny?
Znajomość swojego 1RM, czyli jednego powtórzenia z maksymalnym ciężarem jest konieczna dla ułożenia planu treningowego. Dzięki 1RM mamy możliwość korzystania z danego typu progresji treningowej. Istnieje kilka skutecznych metod na sprawdzenie swojego ciężaru maksymalnego.
Sposób 1
- Załóż na sztangę ciężar, z którym jesteś w stanie poprawnie wykonać około 3 lub 5 powtórzeń.
- W tym momencie wykonałeś większość pracy, a z pewnością całą pracę fizyczną. Teraz czas na wysiłek umysłowy.
- Załóżmy, że wycisnąłeś 100kg. Pomnóż ciężar przez ilość powtórzeń. Np. 100 x 3 = 300kg.
- Kolejnym krokiem będzie pomnożenie wyniku przez 0,0333.
- W naszym przypadku otrzymujemy 9,99kg. Dodaj tę wartość do ciężaru wyciśniętego na 3 powtórzenia, a więc nasz wynik to około 110kg. Jest to nasz ciężar, jaki możemy wycisnąć na 1 powtórzenie.
Sposób 2
Inną metodą jest wykonanie sporego ciężaru w większym zakresie powtórzeń. Przykładowo 2-8 i pomnożenie wagi przez liczbę odpowiadającą liczbie wykonanych powtórzeń:
- 2 powtórzenia – 1,07
- 3 powtórzenia – 1,12
- 4 powtórzenia – 1,15
- 5 powtórzeń – 1,18
- 6 powtórzeń – 1,21
- 7 powtórzeń – 1,24
- 8 powtórzeń – 1,27
Wyciskając mityczne 100kg na 3 powtórzenia to nasz 1RM powinien wynieść 112kg.
Sposób 3
Możemy posłużyć się wzorem na obliczenie 1RM. W pierwszej kolejności dobierz obciążenie, z którym wykonasz 4-6 powtórzeń. W kolejnym kroku należy posłużyć się wzorem: (CM x 1,1307)+0,6998.
- Dla naszych 100kg wartość będzie następująca: (100×1,1307)+0,6998=113,77.
Jak łatwo zauważyć, wyniki nieznacznie różnią się między sobą, natomiast są to wartości przybliżone. Człowiek nie jest maszyną, której osiągi da się obliczyć, więc oczywiście różnice rzędu 2 lub 3 kilogramów są zjawiskiem całkowicie naturalnym.
Czy warto ćwiczyć z tym samym ciężarem?
W treningu siłowym, gdy celem jest budowa masy mięśniowej, to zwiększanie ciężaru jest najłatwiejszą formą progresji. Oczywiście istnieją inne metody progresji jak wydłużenie napięcia mięśniowego, ale zwiększanie ciężaru w największym stopniu stymuluje masę mięśniową.
Jeżeli nie dążysz to pokonywania kolejnych barier w postaci zwiększania obciążeń treningowych, to znacząco obniżasz skuteczność treningu. Jedynym okresem, w którym warto zmniejszyć lub trenować tym samym obciążeniem, ale w mniejszej ilości serii jest deload. Mówiąc w skrócie jest to okres roztrenowania. Ma on na celu zregenerować układ nerwowy i wpłynąć na długofalowy progres.
Oczywiście ciężar nie jest celem każdego ćwiczenia, które mamy w planie treningowym. Staraj się dźwigać więcej w ćwiczeniach wielostawowych, takich jak: przysiad, martwy ciąg, wyciskanie lub wiosłowanie. Ćwiczenia akcesoryjne mają za zadanie maksymalnie zmęczyć mięsień i nabić objętość na konkretną partię mięśniową.
Co to jest progresja ciężaru?
Dokonując definicji progresji ciężaru, można ją określić jako sukcesywne zwiększanie obciążenia. U osób początkujących nie jest to skomplikowany proces, natomiast coraz trudniej o efektywną progresję wraz ze wzrostem stażu treningowego. Możemy wyróżnić wiele metod progresji, natomiast zwiększanie ciężaru jest najskuteczniejszym i najczęściej spotykanym sposobem progresji treningowej.
Bardzo ważne, aby zaplanować progresję, a nie podchodzić do treningu spontanicznie. To znaczy, że powinieneś mieć rozpisany konkretny ciężar w zależności od ćwiczenia. Nie wyłamuj się z planu i nie zwiększaj obciążenia, bo masz dużo energii danego dnia. Może to zaburzyć cały proces treningowy. Jest to szczególnie ważny, gdy jesteś osobą zaawansowaną.
Warto wiedzieć: Progresja ciężaru, czyli trening ze zmiennym obciążeniem
4 tygodniowy plan treningowy z progresją ciężaru
W przypadku osób początkujących z powodzeniem można stosować progresję liniową, czyli dokładanie ciężaru z treningu na trening. Dla osób średniozaawansowanych najlepszym wyborem będzie progresja falowa. Przykładowy plan treningowy może wyglądać następująco:
Trening A
Nazwa ćwiczenia | Liczba serii | 1 tydzień | 2 tydzień | 3 tydzień | 4 tydzień |
Przysiad ze sztangą z przodu | 4 serie | 8 powtórzeń – 100kg | 10 powtórzeń – 100kg | 8 powtórzeń – 102,5kg | 10 powtórzeń – 102,5kg |
Ściąganie drążka do klatki piersiowej | 4 serie | 10 powtórzeń – 50kg | 12 powtórzeń – 50kg | 10 powtórzeń – 55kg | 12 powtórzeń – 55kg |
Wyciskanie hantli na ławce poziomej | 4 serie | 10 powtórzeń – 22,5kg | 12 powtórzeń – 22,5kg | 10 powtórzeń – 25kg | 12 powtórzeń – 25kg |
Wyciskanie żołnierskie | 4 serie | 8 powtórzeń – 60kg | 10 powtórzeń – 60kg | 8 powtórzeń – 62,5kg | 10 powtórzeń – 62,5kg |
Uginanie ramion ze sztangą | 3 serie | 10 powtórzeń – 22,5kg | 12 powtórzeń – 22,5kg | 10 powtórzeń – 25kg | 12 powtórzeń – 25kg |
Allahy | 3 serie | 15 powtórzeń z maksymalnym czuciem mięśniowym | 15 powtórzeń z maksymalnym czuciem mięśniowym | 15 powtórzeń z maksymalnym czuciem mięśniowym | 15 powtórzeń z maksymalnym czuciem mięśniowym |
Trening B
Nazwa ćwiczenia | Liczba serii | 1 tydzień | 2 tydzień | 3 tydzień | 4 tydzień |
Klasyczny martwy ciąg | 4 serie | 8 powtórzeń – 100kg | 10 powtórzeń – 100kg | 8 powtórzeń – 102,5kg | 10 powtórzeń – 102,5kg |
Wiosłowanie sztangą nachwytem | 4 serie | 8 powtórzeń – 80kg | 10 powtórzeń – 80kg | 8 powtórzeń – 82,5kg | 10 powtórzeń – 82,5kg |
Wyciskanie sztangi na ławce poziomej | 4 serie | 8 powtórzeń – 80kg | 10 powtórzeń – 80kg | 8 powtórzeń – 82,5kg | 10 powtórzeń – 82,5kg |
Wyciskanie hantli nad głowę siedząc | 4 serie | 10 powtórzeń – 20kg | 12 powtórzeń – 20kg | 10 powtórzeń – 22,5kg | 12 powtórzeń – 22,5kg |
Wyciskanie francuskie | 3 serie | 10 powtórzeń – 20kg | 12 powtórzeń – 20kg | 10 powtórzeń – 22,5kg | 12 powtórzeń – 22,5kg |
Unoszenie nóg w zwisie | 3 serie | 3 serie po 15 powtórzeń | 3 serie po 15 powtórzeń | 3 serie po 15 powtórzeń | 3 serie po 15 powtórzeń |
👀👉Metody progresji w treningu siłowym
Jak zmusić mięśnie do wzrostu?
Jak już wiesz, nie musisz jakoś specjalnie zmuszać mięśni do wzrostu na początku Twojej przygody z siłownią, ponieważ wzrost siły i możliwości treningowych jest bardzo dynamiczny. Problem pojawia się wraz ze wzrostem poziomu wytrenowania. W pewnym momencie coraz trudniej o zwiększanie ciężaru z treningu na trening.
Wtedy możesz zastosować inne metody intensyfikacji:
- zwiększenie ilości powtórzeń,
- zwiększenie ilości treningów,
- zmiana kolejności ćwiczeń,
- zmiana ćwiczenia, w którym pojawiła się stagnacja.
W niektórych przypadkach stagnacja może wynikać ze zbyt ciężkich treningów i przetrenowania. W tym przypadku należy wykonać deload lub całkowicie odpocząć od treningu. Taka praktyka pozwala zwiększyć skuteczność treningu i gwarantuje progres na dłuższej przestrzeni czasu.
Poznaj także: Deload – co to jest i czy jest konieczny?
Podobne artykuły:
- Prosty plan treningowy na martwy ciąg
- “Siła, masa, spalanie” – 4-dniowy trening dla średniozaawansowanych
- Trening mięśni brzucha – 5-tygodniowy program na ABS
- Siła i wytrzymałość – trening 4-dniowy
- Jak ułożyć plan treningowy na siłę dla początkujących?