Zespół cieśni nadgarstka (ang. Carpal Tunnel Syndrome) zwany również zespołem kanału  nadgarstka jest przypadłością dotykającą około 1% Polaków. Dokładne przyczyny jego występowania nie są  do końca znane. Przypuszcza się, iż jest on spowodowany połączeniem czynników genetycznych i stylu życia (ergonomia pracy). Ponadto czynniki ryzyka są tak zróżnicowane, że w życiu każdej osoby możliwe jest zaobserwowanie choćby jednego. Czym dokładnie jest zespół cieśni nadgarstka oraz jaki ma on wpływ na trening?

Czym dokładnie jest zespół cieśni nadgarstka?

Zespół cieśń nadgarstka jest najczęściej spotykaną neuropatią uciskową u pacjentów. Polega ona na mechanicznym ucisku na nerw pośrodkowy w kanale nadgarstka będącego przestrzenią ograniczoną – od strony dłoniowej przez więzadło poprzeczne nadgarstka oraz od stron bocznych i grzbietowej przez kości nadgarstka.

Zespół cieśni nadgarstka – objawy

W wyżej określonym kanale przechodzą takie struktury jak naczynia krwionośne, ścięgna zginaczy palców, a także nerw pośrodkowy. Wraz ze wzrostem objętości którejkolwiek z powyższych struktur wewnątrz kanału nadgarstka, wzrasta również nacisk na ten bardzo wrażliwy nerw. W konsekwencji, przyczynia się to do wystąpienia zaburzeń, objawiających się między innymi drętwieniem palców od pierwszego do czwartego. Charakterystycznym objawem jest również drętwienie ręki nad ranem oraz w nocy. Początkowo powyższe dolegliwości występują w wyniku intensywnego przepracowania, w kolejnym stadium utrzymują się stale prowadząc nawet do pojawienia się zaburzeń  ruchowych  takich jak wypadanie przedmiotów z ręki oraz trudność w wykonywaniu precyzyjnych czynności. Zwalczenie zaburzeń  zespołu cieśni nadgarstka w ich wczesnym stadium jest możliwe, jednak w wyniku występowania długotrwałych  i nieleczonych neuropatiach może dojść do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu i konieczności wykonania operacji.

Główne przyczyny wystąpienia zespołu cieśni nadgarstka

Do głównych przyczyn pojawienia się zespołu cieśni nadgarstka spowodowanych zwężeniem tunelu nadgarstka, na skutek obrzęku i zatrzymania płynów zaliczane są:

• cukrzyca;
• otyłość;
• zmiany hormonalne;
• niewydolność nerek;
• zmniejszona aktywność tarczycy;
• alkoholizm;
• amyloidoza – odkładanie się niewłaściwych białek w narządach i tkankach;
• choroba Pageta – przewlekła choroba kości, w której to kości zagęszczają się i deformują;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• używanie ręcznych narzędzi wibracyjnych;
• dna moczanowa;
• deformacje nadgarstka po złamaniach;
• nowotwory – torbiele wypełnione płynem, tłuszczaki, uformowane w osłonach ścięgien.

Diagnoza zespołu cieśni nadgarstka

Przeprowadzenie obiektywnej diagnozy zespołu cieśni nadgarstka jest możliwe za pomocą testów takich jak:

• Test Phalena – w wyniku maksymalnego zgięcia w nadgarstku w przeciągu kilku lub kilkudziesięciu sekund powstaje ból i drętwienie na powierzchni palców.
• Test Tinela – wystąpienie parestazji w palcach i dłoni w wyniku pukania w nerw pośrodkowy na wysokości kanału nadgarstka.

Kto jest szczególnie narażony na wystąpienie zespołu cieśni nadgarstka?

Osobami szczególnie narażonymi na wystąpienie tej przypadłości są osoby, których praca oparta jest na wykonywaniu długotrwale powtarzających się tych samych ruchów nadgarstka, wymagających precyzji oraz obciążające palce. W związku z powyższym,  osobami najczęściej cierpiącymi na zespół cieśni nadgarstka są: osoby piszące w pracy na klawiaturze, pianiści, perkusiści, szwaczki, pracownicy zakładów produkcyjnych, linii montażowych oraz pracownicy budowlani.

Profilaktyka zespołu cieśni nadgarstka

Osoby odczuwające pierwsze objawy, a także te pracujące w zawodach szczególnie narażonych na wystąpienie zespołu kanału nadgarstka, powinny zwrócić szczególną uwagę na:

• właściwe, wygodne ułożenie dłoni,
• zastosowanie wygodnej podkładki pod nadgarstek, która jest ogólnie dostępna w sklepach,
• używanie ergonomicznej myszki oraz klawiatury,
• unikanie czynności wpływających na nadmierne wyginanie nadgarstka,
• stosowanie krótkich i częstych przerw w pracy, które umożliwiają rozluźnienie rąk i odpoczynek.

Zespół cieśni nadgarstka – ćwiczenia

Poniżej przedstawione zostały ćwiczenia oparte o podstawowe ruchy, które można wykonać w dowolnym miejscu i o dowolnej porze dnia.  Ćwiczenia te nie wymagają wykorzystania dodatkowego sprzętu oraz są proste w wykonaniu. Wykonywanie ich wielokrotnie, a zwłaszcza w momentach znacznego przeciążenia spotęguje ich efekty.

Ćwiczenie 1

Pozycja wyjściowa – dłonie złożone naprzeciwko klatki piersiowej, tuż pod podbródkiem.

Ruch – opuszczenie rąk w dół bez ich rozłączania, blisko klatki piersiowej i brzucha. W obniżonej pozycji należy utrzymać ręce przez około 15-30 sekund.

Ćwiczenie 2

Pozycja wyjściowa –  dłonie złożone przed sobą, łokcie odwiedzione do boku.

Ruch – maksymalne rozszerzenie odstępu między palcami, następnie oddalenie od siebie części dłoniowej rąk tak, aby pozostawić rozciągnięte palce połączone jedynie najdalszymi paliczkami.  W takiej pozycji należy dociskać palce przez około 15-30 sekund.

Ćwiczenie 3

Pozycja wyjściowa – uniesiona  i wyprostowana w łokciu kończyna górna o ręce zwróconej częścią dłoniową w stronę sufitu – zgięcie grzbietowe.

Ruch – zgięcie ręki tak, aby palce były skierowane w kierunku podłogi, następnie drugą ręką delikatne dociśnięcie palców rozciąganej ręki. Ćwiczenie należy powtórzyć na obie ręce z przytrzymaniem przez około 15-30 sekund.

Ćwiczenie 4

Pozycja wyjściowa – uniesiona  i wyprostowana w łokciu kończyna górna o ręce zwróconej częścią dłoniową w stronę podłogi – zgięcie dłoniowe.

Ruch – zgięcie ręki w nadgarstku tak, by palce wyły zwrócone w kierunku podłogi, następnie drugą ręką delikatne dociśnięcie palców rozciąganej ręki. Ćwiczenie należy powtórzyć na obie ręce z przytrzymaniem przez około 15-30 sekund.

Ćwiczenie 5

Pozycja wyjściowa – uniesione i wyprostowane w łokciach obie kończyny górne o rękach zwróconych częścią dłoniową w kierunku podłogi – zgięcie dłoniowe.

Ruch – zaciśniecie pięści i kolejno zgięcie nadgarstków w kierunku podłogi. Ćwiczenie należy powtórzyć 2-5 razy przy utrzymaniu zgięcia przez około 5 sekund.

Oprócz wykonywania ćwiczeń, w zespole cieśni nadgarstka stosuje się również leczenie oparte na:

• podawanie steroidu;
• noszenie ortezy;
• rehabilitacja nadgarstka z zastosowaniem ultradźwięków, prądów TENS oraz jonoforezy;
• a nawet chirurgiczne rozcięcie końców więzadła poprzecznego nadgarstka, w celu zredukowania ciśnienia w obrębie kanału nerwu nadgarstka.

Zespół cieśni nadgarstka a trening na siłowni

Reasumując wszystkie powyższe informacje na temat zespołu cieśni nadgarstka, można dojąć do wniosku, iż zaburzenie to może negatywnie wpłynąć na jakość treningu i odwrotnie – trening może spowodować pogorszenie stanu choroby.  Każdy chwyt drążka, sztangi czy innego przyboru treningowego może objawiać się bólem i drętwieniem rąk. W przypadku wystąpienia takiej dolegliwości, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem w celu podjęcia działań zapobiegających rozwojowi choroby oraz likwidujących już zaistniałe objawy.

Podobne artykuły:

• Zespół cieśni nadgarstka a trening na siłowni
• Uginanie nadgarstka z hantlem podchwytem siedząc
• Wspięcia na palce jednonóż
• Uginanie nadgarstków ze sztangą podchwytem siedząc
• Uginanie nadgarstków z hantlami nachwytem