Stymulanty – rodzaje, działanie, skutki uboczne

Substancje stymulujące mają za zadanie pomóc w pobudzeniu czynności układu nerwowego. W dzisiejszym świecie taka pomoc może być czasem potrzebna. Życie w ciągłym biegu oraz brak wystarczającej ilości snu może prowadzić do przemęczenia. W perspektywie krótkoterminowej substancje pobudzające w rozsądnych dawkach mogą okazać się bardzo pomocne. W perspektywie długoterminowej z kolei, jeśli nie zadbamy o odpowiednią ilość snu będą szkodliwe. Przyjrzyjmy się zatem dokładnie czym są stymulanty, jak działają oraz kiedy i w jakich ilościach warto je stosować.

Stymulanty stosowane są przede wszystkim w celu odpowiedniego pobudzenia organizmu do wysiłku. Przyjmuje się je przed treningiem, jednakże ich zastosowanie może okazać się nieco szersze. Typowe przed treningówki zawierają w sobie szereg innych składników, które wpływają pozytywnie na zdolności wysiłkowe. Do najpopularniejszych stymulantów należy oczywiście zawarta w kawie kofeina, która posiada udowodnione naukowo działanie pobudzające i uznawana jest często za legalny doping w sporcie. Sprawdźmy jakie jeszcze inne substancje tego typu dostępne są na rynku oraz czy są bezpieczne.

Czym są stymulanty?

Stymulanty to grupa substancji psychoaktywnych wpływających na zwiększenie aktywności ośrodkowego układu nerwowego oraz podnosząca sprawność psychiczną. Efektem ich działania są zmiany nastroju, postrzegania oraz możliwość wyostrzenia zmysłów. Mogą jednak wpłynąć również na zachowanie.

Można powiedzieć, że po przyjęciu tego typu substancji wchodzimy w stan czuwania. Stymulanty wpływają najczęściej na aktywność takich hormonów jak dopamina, noradrenalina oraz adrenalina poprzez:

• hamowanie ich wychwytu zwrotnego;
• zwiększenie wyrzutu do synaps;
• zahamowanie ich rozkładu.

Działanie tych środków polega między innymi na opóźnieniu pojawienia się zmęczenia. Ich zażycie przyczynia się również do zwiększenia energii. W Polsce stymulantami używanymi w medycynie jako jedyne są efedryna, kofeina, metylofenidat i modafinil. Ze względu na ich silne działanie uzależniające dostęp do tych substancji podlega ścisłej kontroli państwa. Oczywiście oprócz kofeiny, która jest powszechnie dostępna.

Do grona nielegalnych stymulantów zaliczamy również narkotyki takie jak amfetamina. Ze względu na swój potencjał uzależnienia należy zatem bardzo uważać przy stosowaniu mocniejszych od małej czarnej stymulantów.

Zobacz: Najlepsze składniki przedtreningówek

Stymulanty – działanie

Działanie stymulantów na organizm może być bardzo szerokie. Z jednej strony pobudzają i zmniejszają uczucie zmęczenia. Z drugiej jednak oddziałują również na:

• ośrodkowy układ nerwowy mogąc powodować wyostrzenie odbieranych bodźców zarówno słuchowych, jak i wzrokowych;
• aktywność współczulnego układu nerwowego.

Dobry plan to podstawa – zaufaj pomocy trenera i szybciej osiągaj swoje cele!

Zażycie konkretnych substancji stymulujących będzie nieco inaczej oddziaływać na nasze ciało, jednak ich wspólnym mianownikiem jest wzmożenie akcji serca oraz układu krążenia. Tym samym zwiększając wyrzut krwi do pracujących mięśni.

Może zainteresuje Cię: Jak działa przedtreningówka?

Popularna kofeina działa stymulująco i daje wyraźne efekty w postaci poprawy zdolności wysiłkowych. Poprawia także funkcje kognitywne i może przyczyniać się do zwiększenia siły mięśniowej. Odbywa się to poprzez zahamowanie działania adenozyny, czyli neuroprzekaźnika hamującego.

Spora część stosowanych w sporcie substancji pobudzających wykazuje również właściwości termogeniczne, przyczyniając się do redukcji tkanki tłuszczowej.

Zestaw Boogie na trening

• odżywka białkowa Trec BoogieWhey 2000g
• przedtreningówka Trec Boogieman 300g
• PLAN TRENINGOWY na 30 dni Gratis
• Shaker Gratis

Stymulanty – zastosowanie w medycynie

Stymulanty w medycynie są wykorzystywane w różnych kontekstach. Głównie jednak przyjmuje się je ze względu na ich zdolność po poprawienia koncentracji. Sprawdzają się zatem w schorzeniach wywołujących zaburzenia uwagi. Mogą być również wykorzystywane w celu zwalczania nadmiernej senności.

O ich zastosowaniu decyduje lekarz, ponieważ nadużywanie stymulantów może okazać się niebezpieczne dla zdrowia. Zwłaszcza, że te które posiadają silniejsze działanie są również uzależniające. W medycynie najczęściej wykorzystuje się metylofenidat. Czasami jednak stosuje się również amfetaminę w postaci leku adderall.

Rodzaje stymulantów

Mówiąc o rodzajach substancji należących do grupy stymulantów skoncentrujmy się na tych, które są wykorzystywane jako suplementy diety. Najczęściej można spotkać produkty przeznaczone dla sportowców, które zawierają:

• kofeinę – stanowi ona naturalny stymulant występujący w kawie, herbacie oraz napojach energetycznych. Jest doskonale przebadana i bezpieczna. Można ją przedawkować jednak jest to trudne przy normalnym spożyciu. Świetnie zmniejsza uczucie zmęczenia i nie wykazuje poważniejszych skutków ubocznych;
• guarana – wykazuje podobne działanie do kofeiny, jest jednak uwalniana łagodniej i przez dłuższy okres czasu;

Oraz zakazane do stosowania w sporcie:

• efedryna – nie należy ona do w pełni legalnych substancji i najczęściej dostać można ją w postaci suplementów z pod lady. Działa poprzez rozszerzenie oskrzeli, wzrost ciśnienia tętniczego oraz przyśpieszenie pracy serca. Może przyśpieszyć spalanie tkanki tłuszczowej;
• johimbina – kolejna substancja, która nie jest powszechnie dostępna na terenie Polski. Stosuje się ją przede wszystkim aby szybciej spalić tkankę tłuszczową;
• geranamina – silny stymulant, który można dostać jedynie w postaci suplementów z pod lady. Stymuluje układ nerwowy, zwiększa wydolność fizyczną i silnie wpływa na ciepłotę ciała.

Sprawdź koniecznie: Najlepsza przedtreningówka – jaką wybrać pod swój cel?

Dla kogo stymulanty treningowe?

Stymulanty treningowe przeznaczone są dla sportowców na każdym poziomie zaawansowania. Ich rolą jest poprawa zdolności wysiłkowych oraz zwiększenie motywacji do wykonania treningu. Warto wspomnieć o ich działaniu na psychikę, ponieważ niejednokrotnie jest ono silniejsze niż ich faktyczny wpływ na fizjologię organizmu.

Sięgać po stymulanty należy w momencie kiedy mamy gorszy dzień, czujemy się zmęczeni bądź senni. Nie warto stosować ich jako standardowej i podstawowej suplementacji. Zamiast tego lepiej jest wypić na około 30 minut przed treningiem espresso.

Sprawdź: Najlepsze przedtreningówki – ranking

Stymulanty – przeciwwskazania

Do przeciwwskazań stosowania wszelkiego rodzaju substancji stymulujących należą:

• choroby serca;
• wysokie ciśnienie krwi;
• schorzenia żołądka;
• problemy z pracą wątroby.

Warto również zaznaczyć, że kobiety w ciąży powinny także ograniczyć, a często nawet mówi się że całkowicie zrezygnować z picia kawy.

Stosowanie stymulantów – skutki uboczne

Najczęstsze skutki uboczne stosowania stymulantów spowodowane są ich przedawkowaniem. Zaliczamy do nich:

• zaburzenia koncentracji;
• problemy z zaśnięciem;
• problemy trawienne;
• bóle głowy;
• zachowania agresywne wywołane przez zbytnie pobudzenie.

Co zamiast stymulantów?

Zamiast stymulantów opisanych powyżej można sięgnąć na przykład po yerba mate. Zawsze jednak należy dbać o odpowiednią ilość snu, która jest podstawą do tego aby zachować odpowiedni poziom energii w trakcie dnia.

Należy także dbać o prawidłowe odżywianie. Mikroskładniki odżywcze są niezmiernie ważne dla zachowania zdrowia oraz sprawności fizycznej.

Ostatnią ciekawą alternatywą dla substancji, które pobudzają ośrodkowy układ nerwowy są adaptogeny. Warto zainteresować się takimi ziołami jak aswhagandha, różeniec górski czy bacopa monnieri.

Podobne artykuły:

• Mimetyki – co to jest, działanie, opinie, skutki uboczne
• Efedryna – stosowanie, działanie i skutki uboczne
• Najlepsze przedtreningówki bez kofeiny i stymulantów – ranking 2024
• Driven Sports – Lean Xtreme
• Najlepsze suplementy i odżywki przed treningiem, w trakcie i po treningu