Coraz częściej nawet młodzi ludzie chorują na schorzenia kręgosłupa. Siedzący tryb życia, nieprawidłowa pozycja podczas spania, nadmierny wysiłek fizyczny – wszystko to może powodować bóle i niedogodności z zakresu naszego układu kostnego. Warto wiedzieć, że bólu kręgosłupa nie powinniśmy lekceważyć. Nie zawsze bowiem świadczy on tylko o zbyt długim przebywaniu w jednej pozycji, czasem schorzenie może znacznie pogorszyć jakość życia. Jedną z chorób kręgosłupa, o której jeszcze niewiele osób słyszało, jest kręgozmyk. Więcej o tym schorzeniu dowiecie się poniżej.
Kręgozmyk – co to jest?
Kręgozmyk lub też spondylolisteza to choroba narządu ruchu, polegająca na niestabilności, występującej w obrębie kręgosłupa. Schorzenie polega na przemieszczeniu kręgu oraz całego odcinka kręgów leżących powyżej ku przodowi w stosunku do kręgów niższych. Określając prościej, jest to przemieszczenie się kręgów kręgosłupa względem siebie. W poważniejszych przypadkach może dojść do całkowitej utraty stabilności kręgosłupa, a to powoduje znaczny spadek sprawności osoby chorej oraz trudności w codziennym funkcjonowaniu. Choroba ta wiąże się również z silnym bólem oraz problemami neurologicznymi.
Zobacz także: Odcinki kręgosłupa – budowa i funkcje kręgosłupa
Jak powstaje kręgozmyk?
Spondylolisteza najczęściej występuje w dolnym odcinku kręgosłupa lędźwiowego L5-S1 oraz L4-L5.
Kręgozmyk często bywa mylony z innymi chorobami o podobnych objawach:
- tyłozmykiem – jest to odwrotność kręgozmyku (podwichnięcie kręgu odbywa się w tył, a nie w przód);
- spodnylolizą – polega na przerwaniu łuku kręgu w miejscu połączenia wyrostków. Nie powoduje przemieszczenia kręgów, ale może prowadzić do pojawienia się kręgozmyku.
Kręgozmyk – przyczyny
W zależności od przyczyn kręgozmyk dzielony jest na 4 rodzaje schorzenia:
Typ dysplastyczny
Schorzenie najczęściej spotykany u dzieci i młodzieży. Stanowi aż 25% wszystkich zachorowań na spondylolistezę. Kręgozmyk dysplastyczny spowodowany jest wrodzonym niedorozwojem łuków i stawów kręgowych.
Typ urazowy
Spondylolisteza powstaje na skutek bezpośrednich urazów kręgosłupa. Występuje po wypadkach lub urazach sportowych. Ten typ Kręgozmyku spotykany jest najrzadziej.
Typ węzinowy
Najczęściej występuje u pacjentów dorosłych, po 30 roku życia. Nazywany jest też istimcznym i stanowi ok. 50% wszystkich przypadków kręgozmyku. Jego przyczyną jest wcześniejsze przerwanie węziny łuku kręgowego (spodnyloliza).
Typ zwyrodnieniowy
Inaczej nazywany rzekomym. Stanowi ok. 20% wszystkich przypadków i dotyka najczęściej osób starszych (po 50 roku życia). Powstaje w wyniku zmian zwyrodnieniowych stawów kręgosłupa oraz krążka międzykręgowego. Ten typ prowadzi do rozwoju ciasnoty kanału kręgowego.
Poza powyżej wymienionymi przyczynami kręgozmyk może wiązać się również z:
- charakterem wykonywanej pracy;
- czynnikami genetycznymi;
- środowiskiem, w jakim żyje pacjent;
- wykonywaną pracą;
- rodzajem uprawianej aktywności fizycznej (futbol amerykański, jazda figurowa na łyżwach, gimnastyka artystyczna, podnoszenie ciężarów, skok o tyczce, zapasy).
Kręgozmyk – objawy
Objawy spondylolistezy mogą różnić się w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Na samym początku jednak warto zwrócić uwagę na ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg. Jest to objawy o charakterze korzeniowym, który świadczy o występowaniu ucisku na korzeń nerwowy. Innym z objawów jest deformacja okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa lub innego obszaru tułowia, znajdującego się w pobliżu występowania patologii. W niektórych przypadkach można zaobserwować zaburzenia czucia.
Klasyfikacja Meyerdinga przedstawia stopnie zaawansowania choroby w taki sposób:
- stopień I – przesuniecie mniejsze niż 25 procent;
- stopień II – przesunięcie o 25-50 procent;
- stopień III – przesunięcie o 50-75 procent;
- stopień IV – przesunięcie powyżej 75 procent;
- stopień V – spondylolisteza całkowita – całkowita utrata styczności kręgów.
I i II stopień zaawansowania choroby rzadko powodują widoczne zmiany w sylwetce pacjenta. W późniejszym stadium dochodzi do zauważalnego uskoku w obrębie wyrostków kolczystych, kości krzyżowej i miednicy. Mogą pojawić się zaburzenia chodu, charakterystyczny jest objaw zwisających pośladków. Problemy z poruszaniem się charakteryzują się chodzeniem na nieco ugiętych nogach, zrotowanych na zewnątrz. Ten charakterystyczny sposób poruszania się nazywany jest „chodem pajaca”.
Kolejnym symptomem wskazującym na kręgozmyk jest chromanie przestankowe typu ogona końskiego. Prowadzi to nie tylko do upośledzenia chodu, ale również pogorszenia jakości codziennego funkcjonowania osoby chorej. Objaw ten wyróżnia się bólem po przejściu niewielkiego dystansu (już po kilkuset metrach). Towarzyszy temu często osłabienie siły w nogach. Jedynym sposobem na pozbycie się tego problemu jest zmiana pozycji, aby zmniejszyć ucisk na korzeń nerwowy.
Warto wiedzieć:
Zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego objawy neurologiczne:
- ból w okolicy karku;
- ból łopatki;
- zawroty i bóle głowy;
- bóle w stawie barkowym;
- szumy w uszach;
- zaburzenia wzroku;
- drętwienie, mrowienie i osłabione czucie w kończynach;
- niedowład spastyczny.
Kręgozmyk – leczenie
Zanim rozpocznie się leczenie, należy ustalić stopień zaawansowania choroby. Potrzebne do tego będą takie badania jak:
- rezonans magnetyczny;
- tomografia komputerowa.
W przypadku lżejszej postaci spondylolistezy wystarczy wprowadzić leczenie zachowawcze, a więc unieruchomienie pacjenta, zastosowanie środków farmakologicznych, działających przeciwbólowo, przeciwzapalnie i rozluźniająco. Takie leczenie trwa ok. 3 miesięcy. Po ustąpieniu dolegliwości bólowych wprowadzana jest rehabilitacja. Pacjent musi również nosić sznurówkę ortopedyczną. W niektórych przypadkach stosuje się przezskórną stabilizację transpedikularną.
W przypadku bardziej zaawansowanej postaci kręgozmyku oraz wtedy, gdy terapia zachowawcza nie przynosi efektów i dochodzi do upośledzenia codziennego funkcjonowania, konieczna jest operacja. Zabieg dobierany jest indywidualnie w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz czynników takich jak:
- wiek;
- stan zdrowia;
- obecność objawów neurologicznych.
Najczęściej wykonywane operacje w przypadku spondylolistezy, to:
- stabilizacja miejscowa;
- spondylodeza bez repozycji kręgozmyku – przy mniejszym stopniu zaawansowania choroby;
- rekonstrukcja węziny – gdy pojawia się kręgoszczelina lub niewielki ześlizgnięcia kręgów;
- repozycja kręgozmyku i spondylodeza – w III i IV stopniu kręgozmyku, gdy występuje znaczne przewężenie kanału kręgowego;
- vertebrektomia kręgu L5 – wycięcie kręgu z jednoczesnym zespoleniem L4/S1.
Rehabilitacja w przypadku kręgozmyku
Przy wystąpieniu kręgozmyku rehabilitacja ukierunkowana jest głównie na poprawę zdolności ruchowych oraz stabilizację kręgosłupa osoby chorej. Celem takiego działania jest reedukacja posturalna pacjenta, która polega na zastosowaniu technik, mających umożliwić poprawę balansu mięśniowego w dolnych odcinkach kręgosłupa i miednicy. Podczas fizjoterapii często stosowane są ćwiczenia, mające wzmocnić mięśnie tułowia, odpowiedzialne za stabilizację całego ciała. W przypadkach, w których doszło do upośledzenia chodu, rehabilitacja ma przywrócić prawidłowy wzorzec poruszania się. Stosowane są również zabiegi, których celem jest zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Renta przy kręgozmyku
W cięższych przypadkach choroby, gdy uniemożliwia ona prawidłowe funkcjonowanie oraz wykonywanie pracy zawodowej, można starać się o przyznanie stopnia niepełnosprawności, a co za tym idzie, również renty.
Podobne artykuły:
- Kręgozmyk
- Awitaminoza – czym jest, jakie są objawy i jak uzupełnić niedobór witamin?
- Odcinki kręgosłupa – budowa i funkcje kręgosłupa
- Witamina B12 i jej właściwości
- Rwa kulszowa na siłowni