Hashimoto a suplementacja — suplementy diety w niedoczynności tarczycy

Kiedy produkcja hormonów tarczycy spada, procesy organizmu spowalniają, wpływając praktycznie na każdy układ w ciele. Niezdiagnozowana lub nieleczona choroba tarczycy naraża pacjentów na inne dolegliwości, takie jak choroby układu krążenia, osteoporoza czy niepłodność. Jak na niedoczynność tarczycy wpływają suplementy diety? Czy przy chorobie Hashimoto suplementacja jest wskazana?

Suplementacja przy Hashimoto — czy jest wskazana?

W zależności od nasilenia objawów i zaawansowania, choroba Hashimoto (przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy) może być leczona typowymi lekami mającymi na celu regulację poziomu hormonów tarczycy. Poleca się również wprowadzenie pewnych zmian dietetycznych oraz przyjmowanie określonych suplementów. 

Kluczowe składniki odżywcze i niektóre witaminy (głównie D, B12) zapewniają właściwą produkcję hormonów tarczycy. Ponieważ tarczyca jest silnie od tych hormonów zależna, zły stan odżywienia jest jedną z głównych przyczyn nieprawidłowej pracy tarczycy.

Z kolei niedobory składników odżywczych mogą pogorszyć już istniejące objawy choroby lub hamować działanie leków na tarczycę.

Suplementy polecane dla osób z chorobą Hashimoto

Osoby cierpiące na chorobę Hashimoto mogą zażywać suplementy, których składniki pozytywnie wpływają na poziom tyroksyny, głównego hormonu gruczołu tarczycowego. Część witamin i makroskładników wpływa na produkcję hormonów gruczołu tarczowego oraz bierze udział w procesach konwersji hormonu T4 do formy aktywnej T3. Witaminy i minerały wspomagające pracę tarczycy to:

• cynk,
• selen,
• witaminy D, B12, C,
• jod,
• magnez,
• żelazo.

Warto korzystać z gotowych preparatów przeznaczonych dla osób z chorobą Hashimoto, aby zyskać pewność, że odpowiednie składniki zostały użyte w odpowiednich ilościach.

Witaminy i minerały a prawidłowe zaplanowanie suplementacji

Niedobory witamin i mikroelementów wpływają na nieprawidłową syntezę hormonów w tarczycy. Niedobory te mogą być spowodowane ubogą dietą, lub wynikać bezpośrednio z nieprawidłowego działania hormonów tarczycy (w przypadku żelaza).

1. Ryzyko niedoborów zwykle powoduje potrzebę sięgnięcia po suplementy witaminowo-mineralne, które przyczynią się do prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz pozwolą tarczycy właściwie pracować.
2. Planując suplementację przy chorobie Hashimoto, zwróć uwagę, aby nie zażywać wszystkich suplementów na raz (możliwe negatywne interakcje ograniczające wchłanianie).
3. Unikaj równoczesnego brania cynku z wapniem i magnezem, by nie hamować przyswajalności poszczególnych makroelementów. Wapń przyjmowany razem z żelazem mocno ogranicza jego przyswajanie.
4. Z drugiej strony niektóre witaminy należy łączyć, aby wzmocnić ich bioaktywność i wchłanianie. Witaminę D należy łączyć z witaminami B i A oraz cynkiem i wapniem. Selen warto z kolei przyjmować z witaminą E, C i witaminami z grupy B. 

Aby mieć pewność, że uzyskujesz dzięki suplementacji to, co najlepsze, przyjmuj suplementy, zwracając baczną uwagę na ich składniki. Dziel porcje na partie i przyjmuj je w różnych porach dnia.

Jak niedobór witaminy D wpływa na syntezę hormonów tarczycy?

Wiele popartych badaniami dowodów świadczy, że niedobory witaminy D mają wpływ na zaburzenia pracy tarczycy [1]. W jednym z badań, aż 72% osób z chorobami tarczycy o podłożu autoimmunologicznym miało niedobór witaminy D (podczas gdy 31% zdrowych osób miało po prostu niski poziom witaminy D). U osób z chorobą Hashimoto dodatkowo wykrywano wysoki poziom przeciwciał przeciwtarczycowych [2].

Dzieje się tak zapewne dlatego, że witamina D ma właściwości immunomodulujące. Znaczy to, że wpływa na pracę komórek układu immunologicznego i obniża  poziom przeciwciał przeciwtarczycowych (im większy jest deficyt tej witaminy, tym większy wzrost stężenia TSH).

Sprawdź także: Niedobór witaminy D – jakie są objawy?

Cynk — znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy

Cynk jest pierwiastkiem niezbędnym dla funkcjonowania tarczycy [3]. Niedobór wpływa na spowolnienie tempa metabolizmu hormonów i uniemożliwia konwersję nieaktywnego hormonu T4 do aktywnej formy T3.

Niedobory cynku mogą prowadzić do objawów, takich jak wypadanie włosów, zmęczenie i przyrost masy ciała, nawet podczas przyjmowania leków na tarczycę. Właściwości cynku jest wiele. Może zmniejszać stres oksydacyjny i stany zapalne w organizmie, pomagając spowolnić postęp chorób tarczycy.

Wykazano, że cynk przyjmowany z selenem (kolejnym składnikiem odżywczym, który okazał się korzystny dla osób z Hashimoto), wzmacnia efektywność wchłaniania, a w konsekwencji poprawia czynność tarczycy. Jedno z badań wykazało, że cynk, zarówno przyjmowany samodzielnie, jak i w połączeniu z selenem, może mieć korzystny wpływ na gruczoł tarczowy [4].

Niedobór selenu w chorobie Hashimoto

Selen jest ważnym pierwiastkiem biorącym udział zarówno w syntezie hormonów tarczycy jak i metabolizmie wydzielanych w niej hormonów. Tarczyca ma najwyższą zawartość selenu na gram tkanki spośród wszystkich narządów w ludzkim ciele.

Selen, podobnie jak cynk, wspomaga konwersję nieaktywnego hormonu tarczycy, tyroksyny (T4) w potrzebną organizmowi trójjodotyroninę (T3). Selen chroni komórki tarczycy przed uszkodzeniem oksydacyjnym podczas tego procesu. Suplementacja selenem może zmniejszać ilość przeciwciał, jednak przyjmowanie dużych dawek selenu może wywoływać chorobę alkaliczną.

Czy zapalenie tarczycy Hashimoto upośledza wchłanianie żelaza?

Żelazo jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Niedobór żelaza może być przyczyną niektórych objawów niedoczynności tego organu, nawet przy zrównoważonym poziomie TSH podczas przyjmowania leków. 

Aktywność hormonu TPO, odpowiedzialnego za syntezę hormonów T3 i T4, zależy od żelaza – dlatego niedobór tego pierwiastka powoduje  zmniejszenie produkcji hormonów tarczycy.

Niedoczynność tarczycy może prowadzić do niedoboru żelaza (ponad połowa chorych na Hashimoto cierpi z powodu niedokrwistości). I odwrotnie, niedobór żelaza, wpływa na pogłębienie objawów choroby Hashimoto.

Dlatego, jeśli u chorego leczy się tylko tarczycę, może on odnosić wrażenie, że niektóre objawy utrzymują się. Prawdopodobnie dojdzie też do błędnego wniosku, że leczenie nie działa. Jeśli okaże się, że chory nie może obyć się bez ciągłej suplementacji żelaza lub suplementacja nie przynosi zamierzonych efektów, prawdopodobnym powodem niedoborów żelaza jest niedoczynności tarczycy. Zalecane dzienne spożycie żelaza to 10 mg dla mężczyzn i 18 mg dla kobiet.

Jod w niedoczynności tarczycy

Jod to kolejny pierwiastek potrzebny do produkcji hormonu tarczycy. Organizm nie wytwarza jodu, musi go dostarczać zbilansowana dieta. Bez wystarczającej ilości jodu, organizm nie może wytworzyć wystarczającej ilości hormonu tarczycy. Niedobór jodu może prowadzić do powiększenia tarczycy (wole).

Jednak w ostatnich latach coraz więcej badań dowodzi, że nadmiar jodu również niekorzystnie wpływa na pracę gruczołu tarczowego i może być pośrednią przyczyną choroby Hashimoto [5].

Jakie są objawy Hashimoto?

Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, co oznacza, że układ odpornościowy chorego niszczy swoje własne komórki. W początkowej fazie możesz nie zauważyć objawów choroby Hashimoto lub błędnie przypisać je innym problemom zdrowotnym. Jednym z pierwszych objawów może być obrzęk z przodu gardła (wole). 

Choroba Hashimoto zwykle postępuje powoli przez lata i powoduje przewlekłe uszkodzenie tarczycy, prowadząc do spadku poziomu hormonów tarczycy we krwi. Oznaki i objawy niedoczynności tarczycy obejmują:

• zmęczenie i ospałość,
• wzrost masy ciała,
• osłabione mięśnie,
• bóle mięśni, tkliwość i sztywność,
• ból i sztywność stawów,
• zwiększona wrażliwość na zimno,
• opuchnięta twarz,
• zaparcia,
• zaniki pamięci,
• blada, sucha skóra,
• łamliwe paznokcie,
• problemy z wypadaniem włosów,
• nadmierne lub przedłużone krwawienie miesiączkowe,
• depresja.

Jak niedobory witamin wpływają na metabolizm tarczycy?

Składniki odżywcze takie jak witaminy z grupy B oraz witaminy A i E, są potrzebne do optymalnego funkcjonowania tarczycy. Niedobór jednego lub więcej składników odżywczych może negatywnie wpłynąć na zdrowie tarczycy i zwiększyć ryzyko jej chorób. U osób z zapaleniem tarczycy obserwuje się hipowitaminozę D, która bezpośrednio wpływa na stopień i nasilenie niedoczynności tarczycy [6].

🛒 Suplementy witaminowo-mineralne umożliwiające zwiększenie ochrony przed rozwojem niedoborów mikro- i makroelementów kupisz w sklepie BudujMase.pl

W badaniach udowodniono, że niedobory witamin znacząco wpływają na funkcje tarczycy. Jedno z nich wykazało, że witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy, oraz witamina D są najbardziej istotne dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Poziomy hormonu T4 w surowicy były znacznie niższe u osób z niskim poziomem witaminy B2 [7]. 

U osób z niedoczynnością tarczycy obserwuje się również osłabienie systemu odpornościowego, a w konsekwencji częste infekcje. Prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego można wspomóc, dbając o dostarczanie organizmowi witamin i suplementów wspierających odporność.

Bibliografia

[1] G Muscogiuri et al: Vitamin D and thyroid disease: to D or not to D? European Journal of Clinical Nutrition volume 69, pages 291–296 (2015).
https://www.nature.com/articles/ejcn2014265
[2] Shaye Kivity et al: Vitamin D and autoimmune thyroid diseases. Cellular & Molecular Immunology volume 8, pages 243–247 (2011).
https://www.nature.com/articles/cmi201073
[3] Abdulkerim KasimBaltaci et al: Opposite effects of zinc and melatonin on thyroid hormones in rats. Toxicology. Volume 195, Issue 1, 15 January 2004, Pages 69-75.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0300483X03004098
[4] Salma Mahmoodianfard et al: Effects of Zinc and Selenium Supplementation on Thyroid Function in Overweight and Obese Hypothyroid Female Patients: A Randomized Double-Blind Controlled Trial. Journal of the American College of Nutrition. Volume 34, 2015 – Issue 5
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/07315724.2014.926161
[5] Jiameng Liu et al: Excessive Iodine Promotes Pyroptosis of Thyroid Follicular Epithelial Cells in Hashimoto’s Thyroiditis Through the ROS-NF-κB-NLRP3 Pathway. Front. Endocrinol., 20 November 2019
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fendo.2019.00778/full
[6] Dr. Amal Mohammed Husein Mackawy, Bushra Mohammed Al-ayed and Bashayer Mater Al-rashidi: Vitamin D Deficiency and Its Association with Thyroid Disease. Int J Health Sci (Qassim). 2013 Nov; 7(3): 267–275
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3921055/
[7] Hari Krishnan Krishnamurthy et al: Effect of Micronutrients on Thyroid Parameters. Journal of Thyroid Research/2021.
https://www.hindawi.com/journals/jtr/2021/1865483/

Podobne artykuły:

• Mikroelementy – czym są, funkcje, źródła i zapotrzebowanie na pierwiastki śladowe
• Witaminy z grupy B – właściwości i stosowanie podczas treningu
• Witaminy i minerały w diecie – jakie są i co dają?
• Biotyna na wypadanie włosów – czy faktycznie działa?
• Witaminy w okresie zimowym