Różnorodne zastosowanie kozieradki

Z nazwą kozieradka zetknął się chyba każdy. Ze względu na swoje wyjątkowe właściwości, roślina ta znalazła uznanie zarówno w kuchni, jak i w kosmetyce. Wywodzi się z Azji i Europy Wschodniej. Jej inne nazwy, to: boża trawka, greckie siano i grecka koniczyna.

Kozieradka – właściwości

Kozieradka może osiągać wysokość ok. 60 cm. Jest zapylana przez owady i kwitnie głównie w czerwcu i w lipcu. Charakteryzuje się nieco mdłym, korzennym zapachem. W Polsce oraz niektórych innych krajach europejskich uprawiana jest jako roślina paszowa. Występuje w kilkudziesięciu odmianach.

Główną częścią kozieradki, która została uznana w lecznictwie, są nasiona. Wyróżniają się wyraźnym aromatem oraz brunatną barwą. Mają kształt czworościanu lub rombu i osiągają długość 2-5 mm oraz szerokość 1-3 mm. Ich powierzchnia jest matowa, chropowata, lekko dołeczkowata.

Kozieradka od wieków stosowana jest w medycynie azjatyckiej. Jej działanie zmniejszające poziom cukru we krwi zostało uznane na całym świecie. Kozieradka od dawna stosowana jest także w celu poprawy narządu wzroku. Aktualnie znane jest już znacznie więcej jej właściwości, które wykorzystywane są w różnego rodzaju suplementach diety oraz w kosmetyce.

Co znajduje się w kozieradce?

Kozieradka swoje właściwości zawdzięcza wielu aktywnie biologicznym substancjom. Nasiona tej rośliny zawierają 20-50% związków śluzotwórczych, pełniących funkcje ochronne błon śluzowych. 0,1-0,3% substancji w kozieradce to saponiny steroidowe, charakteryzujące się właściwościami pieniącymi. Mają one duże znaczenie w produkcji leków nasercowych oraz wykrztuśnych. Znajdują swoje zastosowanie także w suplementacji dla sportowców.

Nasiona kozieradki zawierają sporą ilość flawonoidów, zwłaszcza witeksyny. W roślinie stwierdzono również obecność innych hormonów roślinnych – izoflawonów. Zawarta w kozieradce trygonelina działa na człowieka podobnie jak kawa.

Nasiona kozieradki to także  bogactwo witamin. Zawierają w sobie między innymi: witaminę C, tiaminę, ryboflawinę, witaminę B6, witaminę A czy kwas foliowy.

Warto wiedzieć:

Wartości odżywcze nasion kozieradki w 100g:

• Wartość energetyczna – 323 kcal
• Białko ogółem – 23 g
• Tłuszcz – 6.41 g
• Węglowodany – 58.35 g
• Błonnik – 24.6 g

Witaminy:

• Witamina C – 3 mg
• Tiamina – 0.322 mg
• Ryboflawina – 0.366 mg
• Niacyna – 1.640 mg
• Witamina B6  – 0.600 mg
• Kwas foliowy –  57 µg
• Witamina A – 60 IU

Minerały:

• Wapń – 176 mg
• Żelazo – 33.53 mg
• Magnez – 191 mg
• Fosfor – 296 mg
• Potas – 770 mg
• Sód – 67 mg
• Cynk – 2.50 mg

Właściwości zdrowotne kozieradki:

Obniża poziom cukru we krwi

Zawarte w kozieradce substancje  śluzowe składają się głównie z galaktomannanów. Spożywane w postaci kleiku redukują poposiłkowy wzrost stężenia glukozy we krwi. Co więcej, te same nasiona hamują aktywność enzymów odpowiedzialnych za rozkład węglowodanów  i obniżają poziom glukozy w moczu. Kozieradka zawiera w składzie także 4-hydroksyizoleucynę, która zwiększa uwalnianie insuliny z komórek wysepek Langerhansa, a zawarte w roślinie polifenole zwiększają wrażliwość tkanek na insulinę.

Kozieradka obniża poziom cholesterolu

Saponiny steroidowe nasilają metabolizm cholesterolu oraz jego przemianę w wątrobie do kwasów żółciowych. Poprawiają wydalanie tych kwasów oraz wchłanianie związków tłuszczowych. Wpływa to na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, zapobiega miażdżycy oraz związanych z nią chorób serca. W kozieradce znajduje się także niacyna charakteryzująca się właściwościami przeciwmiażdżycowymi.

Nasiona kozieradki i ich działanie na układ pokarmowy

Nasiona kozieradki  mają korzystne znaczenie w działaniu praktycznie całego układu pokarmowego.

Wrzody żołądka

Ekstrakty z kozieradki są pomocniczo stosowane w leczeniu choroby wrzodowej żołądka. Zawarte w roślinie polisacharydy po dostaniu się do żołądka pokrywają błonę śluzową warstwą ochronną, która zabezpiecza przed czynnikami szkodliwymi. Prowadzi to do zmniejszenia obrzęku zainfekowanej błony śluzowej oraz do przyspieszenia procesu gojenia.

Wspomaganie trawienia

Kozieradka wspomaga trawienie, dlatego wykorzystywana jest w leczeniu chorób, takich jak: dyspepsja, wzdęcia, choroby wątroby czy zapalenie błony śluzowej żołądka. Nasiona zwiększają wydzielane soku żołądkowego i trzustkowego oraz śliny. Zalecane są także w celu poprawy apetytu. Nasiona zawierają również spore ilości błonnika, wspomagającego perystaltykę jelit, dzięki czemu stanowią dobry środek na zaparcia.

Pasożyty przewodu pokarmowego

Nasiona kozieradki stosowane są przy zwalczaniu pasożytów przewodu pokarmowego.

Rak jelita grubego

W kozieradce zawarta jest diosgenina, która stymuluje śmierć komórek HT-29, odpowiedzialnych za ludzki nowotwór jelita grubego.

Ochrona wątroby

Działanie nasion kozieradki porównywane jest do oddziaływania na wątrobę silmaryny. Oznacza to, że działają przeciwzapalnie i zwalczają toksyny, a także hamują procesy włóknienia komórek.

Kozieradka na hemoroidy

Zawarte w nasionach flawonoidy uszczelniają naczynia krwionośne, przez co mogą być stosowane w leczeniu żylaków odbytu.

Kozieradka na bakterie i grzyby

Wyciąg z kozieradki ma właściwości antybiotyczne. Zwalcza między innymi bakterie e-coli, gronkowca złocistego, pałeczkę zapalenia płuc, dwoinki rzeżączki czy salmonellę. Wodne roztwory kozieradki działają przeciwgrzybiczo.

Kozieradka na ropnie i siniaki

Gorące okłady z nasion kozieradki stosowane są w leczeniu stanów zapalnych skóry. Wykazują działanie łagodzące, zmiękczające oraz redukujące obrzęki.

Poza podanymi wyżej kozieradka wykazuje również właściwości:

• wykrztuśne;
• przeciwalergiczne;
• moczopędne;
• anaboliczne;
• rozkurczowe na mięśnie gładkie.

Kozieradka dla sportowców

Badania wykazały, że kozieradka okazuje się pomocna w procesie redukcji tkanki tłuszczowej. Co więcej, roślina ta podwyższa poziom testosteronu u mężczyzn, dzięki czemu działa na szybszy wzrost masy mięśniowej. To właśnie dzięki tym właściwościom stała się popularnym składnikiem odżywek dla sportowców.

Kozieradka – zastosowanie w kosmetyce

W kosmetyce kozieradkę znajdziemy w produktach do pielęgnacji cery. Jest skuteczna w poprawie kondycji cery łojotokowej oraz trądzikowej. Największą skuteczność w zakresie poprawy urody wyróżnia się, stosując kozieradkę na włosy. Napar z nasion kozieradki wtarty we włosy zapobiega ich wypadaniu i wzmacnia komórki, a także stymuluje wzrost nowych kosmyków. Ponadto, kozieradka łagodzi podrażnienia skóry głowy.

To Ci się przyda:

Przepis na wcierkę na włosy z kozieradki

3 łyżki zmielonych nasion kozieradki zalewamy 150 ml wody. Całość zagotować. Odstawić do przestygnięcia. Powstały produkt wmasować we włosy, zawinąć folią i tak pozostać przez ok. 3 godziny. Następnie umyć włosy.

Stosowanie zabiegu już raz na 7 dni pozwoli zauważyć zmniejszenie ilości wypadających włosów. Wcierkę można przechowywać w lodówce do tygodnia.

Warto wiedzieć, że przygotowana wcierka ma bardzo intensywny zapach, który może przez kilka dni utrzymywać się na włosach. Zapach świeżej wcierki jest łagodniejszy niż takiej, którą przechowuje się w lodówce.

Kozieradka – zastosowanie w kuchni

• Kozieradka stosowana jest oczywiście także w kuchni. W Azji wysuszone i sproszkowane nasiona kozieradki stanowią cenioną przez wielu kulinarnych artystów przyprawę, którą można dodawać do wszelkiego rodzaju dań.
• Smak nasion kozieradki charakteryzuje się specyficzną goryczką, której można się pozbyć, jeżeli je lekko uprażymy.
• Świeże liście kozieradki świetnie sprawdzają się w różnego rodzaju sałatkach i daniach warzywnych.

Warto wiedzieć:

Kozieradka może zakłócać działanie niektórych leków

Podobnie jak wiele innych ziół (szałwia, rumianek dziurawiec, ekstrakt z papai, żeń-szeń, miłorząb japoński), kozieradka może zakłócać działanie leków przeciwzakrzepowych.

Podobne artykuły:

• Nasiona chia w diecie na siłownie
• Babka płesznik — właściwości, dawkowanie, jak stosować
• Zioła na obniżenie cholesterolu
• Zdrowe tłuszcze – 7 najlepszych źródeł
• Koenzym Q10