Elektrolity – dlaczego są tak ważne?

Elektrolity zwane są inaczej solami mineralnymi. Należą do nich: sód, potas, magnez, a także chlor. Są niezbędne dla zachowania równowagi wodno-elektrolitowej w organizmie. Chodzi tu nie tylko o ogólną zawartość wody, ale również o ilość płynów zgromadzonych w poszczególnych komórkach m.in. mięśniowych. Ich zawartość jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego, oddechowego, a nawet przewodu pokarmowego. Podczas intensywnego treningu gruczoły potowe wydzielają duże ilości potu, który chłodzi, ale równocześnie powoduje wzrost ryzyka odwodnienia, dlatego uzupełnianie elektrolitów jest bardzo ważne.

Zawartość elektrolitów

Odpowiednia ilość elektrolitów jest niezmiernie ważna w treningu, ponieważ pośrednio wpływają one na wydolność. Wspomagają wydajne funkcjonowanie układu krwionośnego i oddechowego. Sód i potas mają zdolność przyciągania wody. W zależności od ich rozmieszczenia i tego czy znajdują się w przestrzeni międzykomórkowej, czy w samej komórce mogą powodować przemieszczenie wody. Jony sodu i potasu znajdujące się wewnątrz komórki będą powodować jej pęcznienie spowodowane napływem wody. Z kolei wyższe stężenie tych jonów w przestrzeni międzykomórkowej wpływa na „ucieczkę” wody z komórek, co objawia się jej obkurczeniem. W efekcie obniżona zostaje zdolność do przeprowadzania przez nią reakcji biochemicznych, gdyż brak jest środowiska niezbędnego do ich zachodzenia.

Sód posiada również inne zalety. Poprawia smak czystej wody, dzięki czemu zachęca do picia wody osoby, które od niej stronią. Ponadto sód naturalnie zwiększa uczucie pragnienia zapobiegając odwodnieniu. W sytuacji, gdy intensywnie się pocimy, maleje ilość wody, więc stężenie sodu rośnie powodując uczucie pragnienia. Wraz z dostarczeniem wody stężenie sodu w organizmie się normuje, więc pragnienie zostaje zaspokojone. W rezultacie uzupełnianie elektrolitów wpływa korzystnie na retencję wody w organizmie, a zawartość elektrolitów stanowi kluczową kwestię.

Zawartość cukrów

Wbrew ogólnemu przekonaniu to nie sód odpowiada za absorbcję wody z jelit, a cukry – między innymi glukoza. Rozcieńczone roztwory glukozy zwiększają adsorbcję wody z jelita cienkiego uzupełniając jej straty. Ponadto taki roztwór dodatkowo stanowi uzupełnienie węglowodanów w trakcie treningu. Należy jednak pamiętać, że zbyt duże stężenie glukozy nie tylko spowolni metabolizm i ograniczy proces uzupełniania deficytu płynów, ale również wpłynie to na drogę, którą taki płyn będzie przechodził. W przypadku zbyt dużej osmolalności (wiążącej się z dużą zawartością glukozy) istnieje znacznie wyższe prawdopodobieństwo, że spożyty płyn zostanie wydalony. W sytuacji, gdy osmolalność jest niska płyn z dodatkiem glukozy przechodzi do jelita cienkiego, gdzie jest wchłonięty przez jego komórki i służy ich nawodnieniu.

Podobny efekt uzyskiwany jest w przypadku napojów z dodatkiem polimerów glukozy, które stanowią związki pośrednie pomiędzy węglowodanami prostymi, a węglowodanami złożonymi. Ze względu na to, że zbudowane są z więcej niż jednej cząsteczki glukozy to ta sama ilość polimerów glukozy będzie mieć niższą osmolalność w stosunku do cukrów prostych. Dzięki temu absorbcja wody z jelita zachodzi bez ryzyka szybkiego wydalenia płynu. Droga wchłaniania wody przypomina wtedy płyn o niewielkiej zawartości glukozy. Ponadto dobre efekty nie są obarczone zbyt słodkim smakiem, ponieważ polimery glukozy są go pozbawione.

Napoje gazowane czy niegazowane?

Jak się okazuje to czy dostarczony napój jest gazowany, czy niegazowany nie ma większego wpływu na stopień nawodnienia. Zarówno napoje gazowane jak i niegazowane w równym stopniu nawadniają organizm. Należy jednak pamiętać, że u osób mających tendencję do nadkwaśności napoje gazowane mogą powodować nasilenie zgagi. Ponadto gazowane napoje często powodują szybkie uczucie napełnienia, przez co trudniej jest uzupełnić deficyt wody w odpowiedniej ilości. Dlatego też sugerowaną opcją jest dostarczanie wody niegazowanej. Z drugiej strony woda gazowana dla niektórych osób posiada dodatkowy walor w postaci uczucia orzeźwienia. Wybór zależy, więc głównie od preferencji i przy świadomości możliwych odczuć temu towarzyszącym rodzaj wody nie ma większego wpływu na stopień nawodnienia organizmu.

Kofeina w napojach sportowych

Zawartość kofeiny w napojach sportowych ma wiele korzystnych dla treningu skutków takich jak stymulacja, poprawa wydolności, koncentracji, wytrzymałości, opóźnienie objawów zmęczenia. Udowodniono również, że spożycie kawy stymuluje utlenianie kwasów tłuszczowych tkanki tłuszczowej, a sama kofeina usprawnia uzupełnianie glikogenu mięśniowego po treningu. Niestety ten alkaloid działa również moczopędnie, dlatego spożywając ją niezależnie od postaci, należy pamiętać, że podobnie jak teina i guarana ma ujemny bilans wodny. W praktyce oznacza to konieczność uzupełnienia dodatkowej ilości wody, ponieważ część z niej zostanie znacznie szybciej wydalona.

Podobne artykuły:

• Co pić podczas treningu na siłowni?
• Jak zapobiegać odwodnieniu związanemu z treningiem
• Izotoniki – czym są napoje izotoniczne
• Elektrolity – czym są, objawy niedoborów, jak je uzupełnić?
• Napoje izotoniczne – czym są i kiedy je stosować