Dieta bezglutenowa – jakie są objawy uczulenia na gluten?

To on sprawia, że bułka ma swój kształt, jest równocześnie chrupiąca z zewnątrz i cudownie miękka w środku. U osób zdrowych nie wywołuje problemów, ale dla osób z celiakią jest toksyczny i może być niebezpieczny. Komu zagraża gluten? Jakich produktów należy unikać i czy dieta bezglutenowa jest dobrym rozwiązaniem dla każdego?

Jakie są objawy uczulenia na gluten?

Gluten to mieszanina gluteniny i gliadyny. To białko występujące w niektórych zbożach, takich jak pszenica, jęczmień, żyto i owies. Zawierają go makarony, ciasta, pizza i wiele innych dań, które lubimy. Osoby z alergią na gluten są uczulone na to białko i źle reagują w przypadku jakiegokolwiek z nim kontaktu.

Objawy alergii na gluten mogą być bardzo różne. Najczęściej obejmują problemy typu:

• ból brzucha,
• nudności,
• wymioty,
• wzdęcia,
• biegunka lub zaparcia,
• bóle głowy,
• zaostrzenie atopowych zmian skóry u dzieci.

Ludzie z nietolerancją glutenu mogą odczuwać chroniczne zmęczenie, mieć problemy z koncentracją, a nawet zapamiętywaniem.

Gluten jest po mleku drugim najczęstszym alergenem. Warto wiedzieć, jakie są objawy nietolerancji glutenu, aby umieć skomponować zdrową i bezpieczną dietę.

Kto powinien zrezygnować z glutenu?

Dieta bezglutenowa powinna być codziennością dla osób:

• u których zdiagnozowano celiakię (choroba trzewna),
• ze skórną postacią celiakii (choroba Dühringa),
• z nietolerancją glutenu,
• zmagające się z alergią na gluten,
• z nieceliakalną nadwrażliwością na gluten,
• cierpiące na choroby autoimmunologiczne.

Dietę bezglutenową zaleca się często osobom chorym na Hashimoto (autoimmunologiczne zapalenie tarczycy). Jednak nie ma wystarczających dowodów potwierdzających zasadność stosowania diety bezglutenowej u chorych na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy. Gluten może powodować lub wzmagać stany zapalne i efekty stresu w organizmie. Zaburza wchłanianie składników odżywczych (za sprawą zanieczyszczania kosmków jelitowych).

Czytaj więcej: Dieta bezglutenowa – zasady, efekty, wskazówki

Stosowanie diety bez glutenu staje się coraz powszechniejsze wśród osób skarżących się na różnego rodzaju dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Badania wskazują, że całkowita eliminacja glutenu z jadłospisu jest ryzykowne. Przestrzegają, że u człowieka nie wykazującego objawów celiakii, dieta bezglutenowa może być szkodliwa dla organizmu (zboża dostarczają witamin z grupy B, żelaza, cynku, potasu, wapnia, magnezu, cynku, miedzi i błonnika). Trudno znaleźć surowce, których można użyć w zamian i które zawierają te makro- i mikroelementy. Dlatego bilansowanie diety przy użyciu składników bezglutenowych jest kłopotliwe. [1]

Zasady diety bezglutenowej

Dieta bezglutenowa całkowicie wyklucza wszelkie produkty zawierające gluten.

Będąc na diecie bezglutenowej trzeba liczyć się z tym, że większość posiłków należy przygotowywać samodzielnie w domu z dokładnie wyselekcjonowanych produktów.

Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoja dieta będzie odpowiednio zbilansowana skorzystaj z pomocy dietetyka. Plany dietetyczne Budujmase.pl zawierają właściwie dobrane składniki, tak by w pełni pokryć Twoje zapotrzebowanie.

Wraz z eliminacją z diety dużej grupy produktów zbożowych, na stół należy wprowadzić więcej produktów jak:

• kasza
• przetwory mleczne
• warzywa
• owoce (w tym owoce suszone)
• jaja
• zdrowe przekąski

W chwili obecnej produkty bezglutenowe są ogólnodostępne w większości sklepów spożywczych.

Co jeść na diecie bezglutenowej?

Mimo wykreślenia z menu wszystkich produktów zawierających gluten, dieta bezglutenowa może być urozmaicona i smaczna.

Dozwolone produkty na diecie bezglutenowej

Nie wszystkie rośliny zbożowe mają gluten. Dozwolone są rośliny typu:

• kukurydza,
• ryż,
• proso,
• gryka zwyczajna,
• tapioka,
• amarantus.

Naturalnie bezglutenowe są:

• ziemniaki
• rośliny strączkowe
• soja
• mięso
• jaja
• orzechy
• warzywa i owoce.

Jadłospis może zawierać też produkty mleczne, świeże (niepanierowane) ryby, naturalne przyprawy.

Oczywiście należy zwrócić uwagę na to, że nawet naturalnie bezglutenowy produkt może zostać zanieczyszczony glutenem w fazie produkcji. Dla pełnego bezpieczeństwa osób cierpiących na celiakię, warto postawić na produkty oznaczone jako bezglutenowe.

W świetle prawa europejskiego, przetworzony produkt jest bezglutenowy, jeśli zawartość glutenu nie przekracza 20 ppm (20 mg na kg).

Zabronione produkty na diecie bezglutenowej

Zabronione są zboża i produkty zbożowe typu:

• pszenica (także orkisz, płaskurka, samopsza),
• jęczmień,
• żyto i zwykły niecertyfikowany owies.

Dieta zakazuje wszystkich produktów pochodnych, takich jak:

• zwykłe pieczywo,
• mąki i makarony na bazie zbóż,
• kasza manna i jęczmienna,
• inne wyroby na bazie mąki jak ciasta, ciastka, płatki śniadaniowe, zupy w proszku.

Mając celiakię lub nadwrażliwość na gluten, należy się liczyć z potrzebą ścisłej kontroli każdego produktu. Wiele powszechnie dostępnych produktów zawiera ukryty gluten. Dlatego dieta w przypadku choroby powinna wykluczać wędliny podrobowe (kaszanka, pasztetowa), panierki i wypełniacze (szczególnie te, które zawierają płatki zbóż i środki do pieczenia).

Bibliografia:

[1] Amy L. Jones: “The Gluten-Free diet: fad or neccecity?” Diabetes Spectr. 2017 May; 30(2): 118–123.

Podobne artykuły:

• Dieta bezglutenowa – zasady, porady i wskazówki
• Nietolerancja glutenu – objawy, przyczyny, dieta bezglutenowa
• Na czym polega dieta pegan?
• Dieta low FODMAP – zasady i jadłospis
• Produkty wysokobiałkowe – dieta, jadłospis oraz posiłki diety bogatej w białko