Jaki cynk jest najlepiej przyswajalny?

Jak często podczas przeglądania półek w sklepie z witaminami lub zdrową żywnością czujesz się przytłoczony ilością możliwości wyboru? Szukasz skutecznego suplementu cynku i widzisz: chelatowany cynk, siarczan cynku, tlenek cynku i mleczan cynku – preparaty zawierające cynk to prawdziwy labirynt nazw i rodzajów. Czym różnią się poszczególne suplementy diety z cynkiem? Jaki rodzaj cynku gwarantuje najlepszą jego przyswajalność? Co kupić i jak tego używać, gdy pojawia się niedobór cynku?

Jaki cynk jest najlepiej przyswajalny? Formy cynku

Za najlepszą formę cynku uważa się cynk w postaci chelatu aminokwasowego. Proces chelatowania polega na nadaniu cząsteczkom organicznym ładunku elektrycznego. To umożliwia przyciąganie naładowanych cząsteczek cynku, a tym samym większe stężenie cynku w cząsteczce.

Każda cząsteczka chelatu ma więcej cynku niż jakiekolwiek zwykłe formy cynku, a to przekłada się na lepszą przyswajalność przez organizm. Do najpopularniejszych form cynku należą:

Siarczan cynku

• Ta niechelatowana i nieorganiczna postać cynku jest łatwo rozpuszczalna w wodzie. Niestety na jego przyswajalność mocno wpływają indywidualne predyspozycje organizmu (od zera do wysokiej przyswajalności).
• Nie można jednoznacznie określić możliwości jego przyswajania, dlatego trudno jest określić jego jakość. Wiele źródeł podaje, że jest to najmniej wchłaniana forma.

Glukonian cynku

• Glukonian cynkowy występuje naturalnie i jest wytwarzany przemysłowo poprzez fermentację glukozy. Jego dużą zaletą jest długi okres przydatności do spożycia. Glukonian cynku uchodzi za jedną z łatwiej przyswajalnych jego form.
• Po podaniu glukonian cynku jednak słabo wchłania się z przewodu pokarmowego (ok. 20–40%), dlatego powinno się podawać większą dawkę niż zalecane 10mg cynku.

Tlenek cynku

• Ta forma najczęściej jest używana w produktach o działaniu miejscowym, nanoszonych na skórę.
• Głównie stosuje się ją w maściach i sprayach do leczenia oparzeń, ran, a także filtrów przeciwsłonecznych.

Mleczan cynku

• Jest prawie bezwonny i dobrze rozpuszczalny. Jako minerał organiczny wykazuje lepszą biodostępność, zgodność fizjologiczną niż formy nieorganiczne.
• Ma prawie neutralny smak. Ze względu na właściwości przeciwdrobnoustrojowe stosowany jest w produktach do pielęgnacji zębów.
• Jest wytwarzany przez całkowitą neutralizację kwasu mlekowego źródłem cynku o wysokiej czystości.

Pikolinian cynku

• Ta chelatowana forma soli cynku jest wytwarzana z kwasu pikolinowego. Ze względu na zwiększoną przyswajalność jest popularna do stosowania doustnego w celu odwrócenia niedoboru cynku.
• Inną zaletą tej formy cynku jest to, że jest łagodna dla żołądka, co powinieneś docenić, jeśli miewasz problemy z układem trawiennym.

Formy organiczne cynku takie jak glukonian, pikolinian cynku i cytrynian cynku wyróżniają się wysoką przyswajalnością.

Od czego zależy przyswajalność cynku?

Zaleca się, aby dorosły człowiek przyjmował dziennie co najmniej 5 mg cynku. Jednak, aby wykorzystać w pełni walory zdrowotne tego pierwiastka, naukowcy i lekarze rekomendują zwiększenie jego dawki. Różnice te wynikają głównie z kwestii przyswajalności cynku — przyswajalność tego pierwiastka z pożywienia wynosi jedynie 20-30%.

Fityniany, czyli związki chemiczne charakterystyczne dla roślin (takich jak zboża, orzechy, czy rośliny strączkowe), mają tendencję do wiązania się z jonami cynku. Proces ten hamuje jego przyswajanie z przewodu pokarmowego. Jego wchłanianie może również zaburzyć błonnik, szczawiany, wapń, żelazo, a także alkohol. Wszystkie te substancje negatywnie wpływają na jego biodostępność.

Na przyswajalność cynku wpływ ma też stan zdrowotny organizmu. Hamować ją może stres, choroba nerek lub wątroby. Przyswajalność cynku zależy w dużej mierze od substancji pomocniczej dodanej do produktu końcowego (suplementu) [1].

Sprawdź także: Cynk – 6 właściwości, których do tej pory nie znałeś

Cynk w postaci suplementów diety — jaki cynk wybrać?

Zażywanie suplementu cynku może być konieczne, jeśli nie możesz dostarczyć odpowiedniej jego ilości w diecie lub cierpisz na niektóre schorzenia.

Najczęściej powody, dla których możesz być narażony na niski poziom cynku w organizmie, obejmują: dietę bezmięsną (ze względu na niską biodostępność cynku z produktów roślinnych), zaburzenia medyczne lub trawienne hamujące wchłanianie składników odżywczych, przewlekła choroba wątroby, anemia, cukrzyca, nadużywanie alkoholu.

Organizm ludzki nie trawi cynku w naturalny sposób. Dlatego też z reguły poleca się glukonian cynku, cytrynian cynku, pikolinian cynku, ponieważ dodane do nich kwasy wzmacniają wchłanianie cynku.

Formy chelatowane (w których cynk wiąże się z innym związkiem), ułatwiają przenikanie przez błony komórkowe, zwiększając biodostępność cynku.

Są one też najlepiej przebadane. Popularną formą jest również nieorganiczny siarczan cynku, jednak sprawdź, czy nie powoduje u Ciebie podrażnienia żołądka.

Sprawdź także: Cynk – właściwości i zastosowanie

Trec Vitality Lifestyle Zinc — glukonian cynku

• dostarcza solidnej porcji glukonianu cynku pod postacią łatwych do przełknięcia kapsułek,
• wykazuje dużą przyswajalność i dużą biodostępność,
• pomaga utrzymać wysoki poziom testosteronu we krwi (stymuluje pracę układu hormonalnego),
• uzupełnia nawet większe niedobory w diecie,
• wspiera prawidłowy metabolizm, białka, tłuszczów i węglowodanów,

• sprzyja utrzymaniu prawidłowych funkcji rozrodczych, w tym płodności,
• wspiera równowagę kwasowo-zasadową,
• wzmacnia układ odpornościowy,
• wspiera prawidłowy wzrok,
• wykazuje silne działanie przeciwutleniające,
• wystarczy 1 kapsułka dziennie.

6PAK EL Zinc — mleczan cynku

• zawiera mleczan cynku o bardzo dobrej przyswajalności,
• wspiera prawidłową pracę układu odpornościowego,
• wspiera dobry wzrok,
• usprawnia przemianę węglowodanów, tłuszczów i białka,

• sprawnie uzupełnia niedobory cynku,
• poprawia stan włosów, skóry i paznokci,
• pomaga utrzymać równowagę kwasowo-zasadową w organizmie,
• pomaga utrzymać prawidłowy poziom testosteronu,
• stanowi źródło silnych antyutleniaczy — chroni komórki przed stresem oksydacyjnym.

Właściwości cynku

Cynk jest ważnym pierwiastkiem, który bierze czynny udział w reakcjach chemicznych, w których bierze udział ponad 300 enzymów.

1. Jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania głównych układów organizmu: ośrodkowego układu nerwowego, nerwowego oraz odpornościowego.
2. Może pomóc w skróceniu czasu trwania przeziębienia i zmniejszyć nasilenie jego objawów (jeśli zostanie wzięty w ciągu pierwszych 24h od pojawienia się pierwszych objawów) [2].
3. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
4. Odpowiedni poziom cynku zwiększa produkcję plemników i pozwala zachować mężczyznom płodność [3].
5. Spowalnia postęp zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem.
6. Pozwala zwalczać procesy zapalne w organizmie, zwalczając stres oksydacyjny i chroniąc przed działaniem wolnych rodników. Wspiera organizm w powrocie do homeostazy.
7. Wpływa na właściwe wydzielanie insuliny oraz utrzymuje prawidłowe stężenie witaminy A.
8. Wpływa na regulację ciśnienia i pracę serca.
9. Przeciwdziała niedożywieniu u osób starszych, u których jest ono często spowodowane brakiem cynku.
10. Wspiera proces gojenia się ran, powstałych w wyniku niedoboru, a także odleżyn.
11. Przyjmowanie cynku może zapobiegać objawom i skrócić czas trwania niektórych infekcji dróg oddechowych.
12. Stosowanie siarczanu cynku lub tlenku cynku na skórę, samodzielnie lub z innymi składnikami, wydaje się skracać czas trwania i nasilenie opryszczki jamy ustnej.
13. Polepsza kondycję włosów, paznokci i skóry, dlatego jest popularnych składnikiem środków przeciwdziałających trądzikowi.

Możliwe skutki uboczne

Cynk jest uznawany za bezpieczny, jeśli jego dzienna dawka nie przekracza 40 mg. Niektóre badania sugerują, że wysokie dawki (100mg lub wyższe) mogą być związane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju zaawansowanego raka prostaty. U niektórych osób cynk przyjmowany w zbyt dużych dawkach może powodować skutki uboczne w postaci:

• nudności,
• gorączki,
• wymiotów,
• utraty apetytu,
• bólu brzucha,
• bólu głowy,
• biegunki,
• zmęczenia,
• metalicznego posmaku,
• w rzadszych przypadkach może dojść do uszkodzenia nerek i żołądka.

Istnieją obawy, że przyjmowanie dawek wyższych niż 40mg dziennie może zmniejszyć ilość miedzi wchłanianej przez organizm. Zmniejszona absorpcja miedzi może z kolei powodować anemię.

Przyjmując suplementy cynku, zachowaj ostrożność, jeśli równocześnie stosujesz antybiotyki, penicylaminę lub diuretyki tiazydowe (leki moczopędne stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego).

Bibliografia:

1. S A Barrie et al: Comparative absorption of zinc picolinate, zinc citrate and zinc gluconate in humans. Agents Actions. 1987 Jun;21(1-2):223-8.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3630857/
2. Harri Hemilä: Zinc lozenges and the common cold: a meta-analysis comparing zinc acetate and zinc gluconate, and the role of zinc dosage. JRSM Open. 2017 May 2;8(5)https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28515951/
3. Ali Fallah: Zinc is an Essential Element for Male Fertility: A Review of Zn Roles in Men’s Health, Germination, Sperm Quality, and Fertilization. J Reprod Infertil. 2018 Apr-Jun; 19(2): 69–81.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6010824/

Podobne artykuły:

• Jaki magnez wybrać? Najlepiej przyswajalne formy magnezu
• Cynk – 6 właściwości, których do tej pory nie znałeś
• Cynk – właściwości i zastosowanie
• 2 minerały podnoszące poziom testosteronu
• Najlepszy magnez – ranking 2024