Sacharoza – właściwości, zastosowanie, czy jest szkodliwa dla organizmu?

Sacharoza występuje powszechnie w produktach spożywczych. W części z nich naturalnie, do innych jest dodawana ze względów smakowych oraz konserwacyjnych. Można ją kojarzyć ze względu na fakt, że cukier, którym słodzimy kawę bądź herbatę to właśnie sacharoza, czyli dwucukier w formie białych kryształków. Jej historia sięga starożytności. Dzisiaj wiemy, że jej nadmiar powoduje gwałtowny wzrost glukozy, a w dłuższej perspektywie może odbijać się negatywnie na zdrowiu. Sama sacharoza nie jest jednak składnikiem wyłącznie negatywnym. Przyjrzyjmy się jej bliżej i sprawdźmy jakie posiada właściwości oraz wpływ na organizm.

Sacharoza, czyli najpopularniejsza substancja słodząca początkowo była pozyskiwana na Bliskim Wschodzie z trzciny cukrowej. Do Polski trafiła w XIX wieku. W naszym kraju pozyskiwana jest w głównej mierze z buraków cukrowych. W recepturze aptecznej sacharozę wykorzystuje się do poprawy smaku leków stosowanych doustnie. W przemyśle spożywczym jako polepszacz smaku oraz konserwant. Jest także dodawana do suplementów dla sportowców i słodyczy. Jej wykorzystanie jest olbrzymie, co sprawia, że ciężko nie mieć z nią styczności. Z tego względu wiele osób zastanawia się nad tym jaki ma ona wpływ na ludzki organizm.

Co to jest sacharoza?

Sacharoza jest organicznym związkiem chemicznym należącym do disacharydów składającym się z jednej cząsteczki fruktozy oraz jednej cząsteczki glukozy, zaliczanym do grona cukrów prostych. Na skalę przemysłową pozyskuje się ją głównie z trzciny cukrowej oraz buraków cukrowych.

Jest to substancja nietoksyczna o słodkim smaku. Sacharoza ma wysoki indeks glikemiczny sięgający IG 68, a jej spożycie skutkuje szybkim i gwałtownym podniesieniem poziomu cukru we krwi. Nadmiernym spożyciem sacharozy można doprowadzić organizm do insulinooporności, czyli stanu, w którym komórki przestają prawidłowo reagować na działanie hormonu insuliny, który reguluje poziom cukru we krwi.

Sprawdź: Indeks glikemiczny – czym jest i do czego służy?

Wyraz sacharoza pochodzi od wywodzącego się z języka praindyjskiego słowa śarkarā używanego do określania krystalicznej substancji powstałej w trakcie zagęszczania soku z trzciny cukrowej, a dosłownie oznaczającego ziarno piasku. Obecnie stanowi najpopularniejszy słodzik, który można znaleźć nawet w produktach, których nie podejrzewalibyśmy o jej zawartość.

Warto zaufać pomocy dietetyka, który odpowiednio zbilansuje posiłki pozwalając Ci na zdrowe słodkości pod jego kontrolą.

Gdzie występuje sacharoza?

Występowanie sacharozy jest dosyć powszechne. Można ją znaleźć przede wszystkim w produktach zbożowych, owocach, a w mniejszej ilości również w warzywach. Stanowi główny składnik potrzebny do otrzymywania syropu prostego, stanowiącego jedną z najbardziej popularnych postaci leku. Pełni funkcję substancji wypełniającej, umożliwiającej otrzymanie leków w formie proszku o odpowiedniej masie. Jest to także bezpieczny składnik produktów kosmetycznych. Sacharoza stosowana zewnętrznie działa wygładzająco na skórę.

Czytaj także: Ukryty cukier – w jakich produktach kryje się cukier?

Zastosowanie sacharozy

W przemyśle spożywczym jest to powszechny dodatek do żywności. Zawierają ją jogurty owocowe, wszystkie wyroby cukiernicze, a nawet wędliny. Dodatkowo sacharoza znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i medycznym. W postaci grubszych kryształów stosowana jest jako składnik peelingów, które ułatwiają usuwanie martwego naskórka.

Niestety łatwo o nią w codziennej diecie ze względu na fakt, że występuje w dużej ilości produktów spożywczych. Ciekawostką może być fakt, że sacharoza wykazuje zdolność produkowania energii w bateriach biodegradowalnych, które mogą zostać wykorzystane do zasilania baterii telefonów komórkowych. W przyszłości proces ten powinien zostać usprawniony co może pozwolić na wykorzystanie go w produkcji masowej.

Sacharoza, fruktoza i glukoza – różnice

Fruktoza oraz glukoza to cukry proste występujące naturalnie w żywności. Glukoza nazywana jest cukrem gronowym, ze względu na fakt, iż najobficiej występuje w winogronach. Fruktozę znajdziemy w większości owoców, a także miodzie. Oba cukry proste różnią się budową chemiczną. Dla naszego organizmu ma to olbrzymie znaczenie, ponieważ glukoza jest trawiona i wykorzystywana na energię, z kolei fruktoza jest znacznie łatwiej przekształcana na energię zapasową w postaci tkanki tłuszczowej.

W trakcie procesu metabolizowania glukozy przez wątrobę powstaje ATP. Fruktoza jest z kolei zdecydowanie szybciej przekształcana w tkankę tłuszczową aby chronić białka przed procesem glikacji. Sacharoza z kolei to połączenie cząsteczki glukozy oraz fruktozy. Nie posiada właściwości redukujących i zwęgla się pod wypływem stężonego kwasu siarkowego.

Sprawdź: Aspartam, sukraloza, sacharoza – cukier czy słodzik?

Czy sacharoza jest szkodliwa?

Nadmiar cukru w diecie może być szkodliwy. Może przyczyniać się do zaburzeń mikroflory jelit. Dodatkowo powszechne występowanie sacharozy sprawia, że ciężko unikać jej spożycia. Długotrwale podwyższony poziom glukozy na skutek spożywania tego cukru prowadzi do powstawania insulinooporności, a w konsekwencji cukrzycy typu II, dietozależnej.

Proces trawienia tej substancji zachodzi już w jamie ustnej, co sprawia, że po jej spożyciu poziom glukozy we krwi wzrasta tak gwałtownie. Stanowi ona również jedną z głównych przyczyn nadwagi oraz otyłości. Wywołuje przewlekłe stany zapalne, choroby serca, próchnicę, a także wpływa na wahania nastroju oraz poziomu energii.

Jaki wpływ na zdrowie ma sacharoza?

Badania sugerują, że nadmierne spożycie sacharozy może przyczyniać się do zaburzeń nastroju oraz snu. Po zastrzyku energetycznym spowodowanym dostarczeniem łatwo przyswajalnej energii następuje zjazd energetyczny oraz zmęczenie i senność.

Ze względu na ryzyko związane ze wzrostem masy ciała na skutek spożycia sacharozy dochodzi także do zwiększenia się zagrożenia związanego z wystąpieniem chorób układu krążenia, miażdżycy oraz cukrzycy.

Zobacz koniecznie: 10 powodów, dla których warto wyeliminować cukier z diety

Cukier – słodka trucizna?

Nadmiar cukru w diecie może stanowić truciznę. Nie bez powodu mówi się o tym, że istnieją dwie białe śmierci. Jedną z nich stanowi sól, drugą cukier. Słodki smak przyciąga, ponieważ z punktu widzenia naszego organizmu dostarcza łatwo przyswajalnej energii, a także składników mineralnych. Spowodowane jest to tym, że w naturze słodkie są przede wszystkim owoce, które zawierają bogactwo składników odżywczych.

Już dzieciom powtarza się aby nie objadały się słodyczami. Ograniczanie dodatkowego słodzenia może okazać się bardzo korzystne dla zdrowia z wielu powodów, jednym z nich jest możliwość redukcji masy ciała. Drugim obniżenie poziomu cukru we krwi i uwrażliwienia komórek na działanie insuliny.

Czym słodzić dla zdrowia?

W celu poprawy zdrowia zamiast zwykłego białego cukru, czy też uznawanego błędnie za zdrowszy trzcinowego lepiej jest sięgać po erytrytol, bądź ksylitol.

Pierwszy stanowi alkohol cukrowy, a obniżonej kaloryczności. Drugi to cukier brzozowy, wykazujący działanie prozdrowotne. Inną opcją jest zastosowanie słodzików typu stewia.

Podobne artykuły:

• Węglowodany – wszystko co musisz wiedzieć
• Aspartam, sukraloza, sacharoza – cukier czy słodzik?
• Ile kalorii ma erytrytol? Czy słodziki są bezpieczne?
• Dekstroza – co to jest, kiedy i jak stosować ten cukier prosty?
• Ukryty cukier – w jakich produktach kryje się cukier?