Budowa mięśnia

Kulturystyka jest dyscypliną sportową opartą w głównej mierze na kształtowaniu muskulatury ciała oraz redukcji tkanki tłuszczowej. Jako, że te dwa komponenty stanowią tak istotną rolę w osiąganiu celu jakim jest atletyczna sylwetka, warto zapoznać się z nimi nieco bliżej. Niniejszy artykuł dotyczyć będzie fizjologii mięśni, tzn. czym są i na czym polega ich praca. Poniżej możesz zapoznać się z budową mięśni.

Rodzaje mięśni

W organizmie ludzkim można wyróżnić trzy typy mięśni:

1. Mięśnie poprzecznie prążkowane (szkieletowe) – praca tych mięśni jest zależna od naszej woli. Są połączone ze szkieletem za pomocą powięzi, co wpływa na przeniesienie energii wytworzonej przez mięśnie na szkielet. Konsekwencją takiego połączenia jest utrzymanie postawy ciała lub wykonanie ruchu.
2. Mięśnie gładkie – zlokalizowane są na ścianach narządów takich jak narządy budujące układ pokarmowy, pęcherz moczowy, macicę, oskrzela oraz naczynia krwionośne. Praca tych mięśni ma charakter autonomiczny.
3. Mięsień sercowy – jest mięśniem zbliżonym strukturą do mięśni szkieletowych. Jego praca jest niezależna od naszej woli.

Działanie mięśni może mieć charakter świadomy i zależeć od woli, bądź też może mieć charakter autonomiczny.

Z czego zbudowane są mięśnie?

Biorąc pod uwagę, że kulturystyka bazuje głównie na pracy mięśni poprzecznie prążkowanych, poniższa charakterystyka skupi się właśnie na tym typie włókien mięśniowych.

Mięśnie szkieletowe, zwane też mięśniami poprzecznie prążkowanymi, nazwę swą zawdzięczają obrazom mikroskopowym, na których można zauważyć regularne ułożenie włókien mięśniowych.

Pojedyncze komórki mięśni szkieletowych, czyli włókna mięśniowe, nazywane są również miocytami. Ich głównym składnikiem są miofibryle złożone z pęczków równomiernie ułożonych filamentów białkowych. Komórki te otoczone są błoną komórkową (sarkolemmą), posiadają wiele jąder komórkowych, zawierają sporą ilość mitochondriów oraz siateczkę śródplazmatyczną (sarkoplazmatyczną). Sarkolemma, zespalając połączenie z siateczką sarkoplazmatyczną, tworzy triadę pełniącą funkcję magazynującą dla jonów wapnia, która rozpoczyna skurcz mięśniowy w wyniku ich uwalniania. Sarkolemma zawiera również czerwony barwnik o nazwie mioglobina oraz spore ilości ziaren glikogenu.

Jednostką funkcjonalną mięśnia poprzecznie prążkowanego jest sarkomer, który składa się z naprzemiennie ułożonych filamentów grubych i cienkich (aktyny i miozyny). To właśnie naprzemienne ułożenie aktyny i miozyny warunkuje poprzeczne prążkowanie.

Włókna mięśniowe – podział

Włókna mięśniowe można podzielić na:

1. Włókna szybko kurczące się tzw. włókna białe – charakteryzują się szybkim procesem kurczenia się, któremu towarzyszy wysoki potencjał siły. Nie są odporne na zmęczenie. Są zależne głównie od ATP powstałego w procesie glikolizy.
2. Włókna wolno kurczące się tzw. włókna czerwone – charakteryzują się długotrwałym procesem kurczenia się oraz niskim potencjale siły. Zależą głównie od ATP uzyskanego w czasie oddychania tlenowego. Są one bogate w mitochondria i mioglobinę oraz mocno ukrwione. Włókna czerwone są odporne na zmęczenie.

Rodzaj włókien mięśniowych a trening

Podczas treningu, w zależności od ilości powtórzeń, zaangażowane są różne typy włókien mięśniowych. Włókna białe dzięki dużemu potencjałowi siły oraz braku odporności na zmęczenie pracują podczas serii z dużym ciężarem o niewielkim zakresie ruchów. Natomiast włókna czerwone pracują w seriach z użyciem mniejszego ciężaru oraz większym zakresie ruchów. Tak więc chcąc holistycznie wpłynąć na rozwój mięśni, warto w treningu zastosować serie zarówno na jedne jak i drugie typy włókien mięśniowych.

Funkcje mięśni

Mięśnie pełnią następujące funkcje:

– tworzą istotny składnik motoryczny organizmu,

– są odpowiedzialne za utrzymanie postawy ciała,

– wpływają na perylstatykę narządów wewnętrznych oraz serca.

Fizjologia skurczu mięśnia

Mięśnie zbudowane są z filamentów białkowych aktyny i miozyny, które są odpowiedzialne za powstanie skurczu, dzięki mechanizmowi ślizgowemu. Efektem powstałego skurczu jest zmiana kształtu oraz długości komórek mięśniowych. Skurcz ten powstaje w wyniku oksydacji tłuszczy i cukrów, opartej na źródłach energii niezbędnej do pracy mięśni, jaką jest ATP. Sytuacja ta dotyczy procesów tlenowych (aerobowych).

W przypadku zapotrzebowania na energię w warunkach beztlenowych (anaerobowych), mięśnie zmuszone są do poszukiwań alternatywnego źródła energii. Owym substratem energetycznym jest glukoza krążąca we krwi oraz glikogen znajdujący się w mięśniach oraz w wątrobie.

Skurcz mięśni poprzecznie prążkowanych kontrolowany jest przez motoneurony za pomocą neuroprzekaźnika acetylocholiny. Jest on odpowiedzią miocytu na pojedynczy sygnał motoneuronu.

Podobne artykuły:

• Włókna mięśniowe a trening na siłowni
• Hipertrofia mięśniowa
• Anatomia w treningu – ile mięśni ma człowiek?
• Tonus mięśni
• Zasady stymulacji mięśni – jak pobudzać mięśnie do szybkiego wzrostu?